1.1. Lý do chọn đề tài:
Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là tạo điều kiện trẻ được hoạt động,
tìm hiểu về thiên nhiên, con vật, nhà trường, đất nước Củng cố các khái niệm thu
lượm được bằng con đường cảm thụ và cung cấp những hiểu biết thú vị về đời
sống.
Tổ chức hướng dẫn cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là nhiệm vụ quan
trọng ở trường mầm non. Đó là sự dẫn dắt mở cửa cho con người ngay từ những
bước chập chững đầu tiên đi vào thế giới của các giá trị phong phú chứa đựng trong
tác phẩm nghệ thuật ngôn từ. Sự tiếp xúc thường xuyên với tác phẩm văn học được
chọn lọc sẽ phát triển ở trẻ ngôn ngữ, sự nhạy cảm thẩm mỹ, năng lực cảm thụ văn
học những tố chất ban đầu của năng khiếu nghệ thuật.
Tiếp xúc với tác phẩm văn học được tiếp xúc với vốn từ tiếng việt học cách phản
ánh đúng, tích lũy vốn từ ngữ nghệ thuật, học những mẫu câu hoàn hảo sinh động,
giàu sức biểu cảm. Qua đó trẻ yêu mến chân trọng tiếng nói. Văn học còn góp phần
còn góp phần phát triển trí tuệ, tình cảm, đạo đức làm phong phú đời sống tinh thần
cho trẻ, Những ấn tượng đẹp đẽ về những hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm
văn học sẽ thúc đẩy ham muốn, sang tạo nghệ thuật của trẻ, những bài thơ, những
câu truyện kẻ, tranh vẽ, mô hình mô phỏng chính là sự thể hiện thế giới bên trong,
là nhu cầu tự thể hiện mình của trẻ. Cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học sẽ
giúp trẻ phát triển kỹ năng lời nói trong các hoạt động đời sống, mở rộng hiểu biết
của trẻ về những mối quan hệ con người làm cho trẻ cảm nhận vẻ đẹp của tình
người, của thiên nhiên, của những hình tượng thẩm mỹ, giáo dục tâm hồn và xây
dựng được thái độ đúng đắn của trẻ về thế giới xung quanh. Như chúng ta đã biết
trẻ nhỏ được lớn lên trong vòng tay yêu thương của cha mẹ, qua những mẩu truyện
ngắn hay bài thơ trẻ đã được giáo dục để hình thành nhân cách con người.
Là một người giáo viên hàng ngày trực tiếp chăm sóc giáo dục. Tôi nhận
thức rõ mục tiêu của tác phẩm văn học là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình
cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ em vào lớp một, Hình thành ở trẻ em những chức năng tâm sinh lý, Năng
lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ ngăng sống cần thiết, phù hợp với
lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho
việc học ở các cấp học tiếp theo xuất phát từ những vai trò cụ thể đó, cho nên hoạt
động dạy trẻ làm quen văn học là môn học không thể thiếu trong chương trình
Chăm sóc giáo dục trẻ trẻ vì vậy việc nâng cao chất luwongj dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm
quen với tác phẩm văn học là vấn đề quan trọng trong đổi mới hình thức tổ chức
GDMN.
Bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp đứng lớp chăm sóc giáo dục các cháu
5 – 6 tuổi nên tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số hình thức nâng cao chất lượng
cho trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với các tác phẩm văn học ” để nghiên cứu
ễn cảm, thuộc nhiều truyện và kể rất hay, Ngôn ngữ của trẻ rõ rang, mạch lạc hơn, trẻ hứng thú tham gia đóng kịch các nhân vật trong truyện, tự tin mạnh dạn hơn nhiều so với trước đây. Việc hình thành ở trẻ khả năng 11 cảm thụ văn học, trẻ đã bộc lộ cảm xúc của mình khi nghe đọc thơ, kể truyện, diễn kịch cho mọi người cùng nghe và xem. Qu đó hình thành ở trẻ lòng yêu thiên ,gia đình, yêu quê hương, đất nước, yêu ông bà, bố mẹ, yêu cảnh vật gần gũi xung quanh trẻ, yêu những việc làm tốt, biết phê phán những việc làm xấu. Để thấy rõ kế kết quả này tôi đã lập biểu bảng so sánh để khảo sát trong tổng giai đoạn: * Đối với trẻ: Kết quả Số lượng trẻ Trước khi áp dụng hình thức đổi mơi Sauk hi áp dụng Nghe – Đọc diễn cảm 28 50% - 60% 80% - 90% Thuộc nhiều, nhanh 28 50& - 55% 80% - 95% Phát triển ngôn ngữ, diễn đạt tốt 28 50% - 60% 80% - 09% Qua việc khảo sát trong hai lần, lần 1 vào tháng 10, lần 2 vào tháng 4 đã cho thấy tỉ lệ đạt khá, tốt cao. Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động làm quen với văn học nhanh thuộc truyện, thuộc thơ, biết đọc kể diễn cảm, kỹ năng giao tiếp, phát triển ngôn ngữ mạch lạc có nhiều tiến bộ. Nhiều cháu có năng khiếu như các cháu: 1. Hoàng Gia Hiệp 2. Hoàng Thu Thủy 3. Sái Trà My 4. Nguyễn Đình Đức 5. Hoàng Đức Minh 6. Hoàng Minh Hiếu 7. Lê Bảo Ngọc 8. Nguyễn Bá Minh, * Đối với cha mẹ trẻ: Nhiều phụ huynh đã tích cực phối hợp với giáo viên trong việc cho trẻ làm quen với văn học và chữ viết bằng việc sử dụng các tờ rơi để ôn luyện, cùng cố cho trẻ, tích cực hưởng ứng sáng tác và sưu tầm thơ truyện. * Đối với giáo viên: Qua việc thực hiện đề tài này, kết quả trên trẻ cho thấy hiệu quả của việc thay đổi, vận dụng một số hình thức cho trẻ làm quen với văn học là rất cần thiết và không thể thiếu trong quá trình tổ chức hoạt động của cô và trẻ. Tôi thấy việc thực hiện đề tài này không chỉ phù hợp với lớp tôi mà còn có thể triển khai ở các lớp mẫu giáo nhỡ, mẫu giáo bé khác nói riêng cũng như lứa tuổi mẫu giáo lớn nói chung và có thể tiếp tục thực hiện trong những năm sau. Việc nghiên cứu đề tài này đã giúp tôi dễ dàng trong việc thực hiện các yêu cầu kỹ năng cần đạt trong độ tuổi của trẻ, tạo cho trẻ niềm vui, sự hứng thú khi tham gia các hoạt động cũng như tạo sự gần gũi, yêu thương giữa cô và trẻ. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận: 12 Tóm lại, sau tám tháng nghiên cứu và thử nghiệm đề tài, tôi thấy việc nâng cao một số hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một vấn đề hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ, hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học rất phong phú, đa dạng sẽ giúp trẻ phát triển về mọi mặt như: ( Nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội ), nhằm quyết định đến sự thành công của giáo viên khi tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với văn học đồng thời giáo viên cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm sau mỗi lần tổ chức những hoạt động đó và trong những năm sau, khi tiếp tục thực hiện đề tài này, kết quả trên trẻ cũng như mục đích của các hoạt động đã đạt tốt hơn. MỤC LỤC Trang Phần I: Đặt vấn đề 1.1. Lý do chọn đề tài..................................................................... 2 1.2. Mục đích nghiên cứu............................................................... 4 1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu.............................................................. 4 13 1.4. Đối tượng nghiên cứu............................................................. 4 1.5. Phương pháp nghiên cứu......................................................... 4 1.6. Giới hạn về không gian của đối tượng nghiên cứu................. 4 1.7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu............................................. 4 Phần II: Nội dung 2.1. Cơ sở lý luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu tổng kết kinh nghiệm 5 2.2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu................................................. 7 2.3. Đề xuất biện pháp .................................................................. 8 2.3.1. Biện pháp đọc kể diễn cảm..................................................... 8 2.3.2. Biện pháp đàm thoại............................................................... 11 2.3.3. Biện pháp đọc lại tác phẩm hoặc một phần của tác phẩm 12 2.3.4. Biện pháp dùng tài liêu minh họa, đồ dùng trực quan............ 14 2.3.5. Biện pháp dùng thủ thủ thuật rèn luyện lời nói....................... 15 2.4. Kết quả thực hiện.................................................................... 16 Phần III: Kết luận và kiến nghị 3.1. Kết luận................................................................................... 18 3.2. Kiến nghị................................................................................. 20 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ: 1.1. Lý do chọn đề tài: Giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân chiếm vị trí rất quan trọng. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người đây là thời điểm 14 mấu chốt và quan trọng nhất, ở cái thời điểm ấy tất cả mọi việc đều bắt đầu: Bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn và vận động bằng đôi chân, đôi tay của mình .Tất cả những cử chỉ đó đều làm nên những thói quen, kể cả thói quen xấu. Cho nên giáo dục mầm non đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ. Trách nhiệm nặng nề và cao cả ấy tất cả thuộc về cô giáo mầm non. Có thể tạo nên nền tảng vững chắc trên chặng đường khôn lớn của trẻ hay không phụ thuộc vào công tác chăm sóc giáo dục trẻ vì vậy đòi hỏi cô giáo phải rất linh hoạt nhạy bén kịp thời,có năng lực và có tính chủ động, sáng tạo cao. Giáo dục có tầm quan trọng rất lớn đối với đời sống con người nhất là tuổi mầm non. Ca dao xưa có câu “ Dạy con từ thủa còn thơ ” câu ca dao ấy đã đi vào lòng người và không thể nào quên. Mỗi chúng ta đều được lớn lên từ những tiếng ru dịu ngọt của ông bà cha mẹ, ngay từ lúc chào đời những tiếng ru êm dịu của bà của mẹ lại cất lên “Cháu ơi cháu ở với bà” Hoặc “Con cò lặn lội bờ sông” đã đi vào tâm hồn mỗi chúng ta và cùng ta lớn dậy. Lớn lên chút nữa ta lại được bay bổng trong thế giới cổ tích như được vui chơi những trò chơi gắn với những câu ca dao, đồng dao “Rềnh rềnh ràng rành” hay “Dung dăng dung dẻ ”. Chúng ta lớn lên bằng những tiếng ru ấy và cũng lớn lên bằng những câu chuyện ấy. Ta lớn lên về thể xác và cũng mở rộng dần đôi cánh của tâm hồn và tình cảm. Chính vì lẽ đó việc cho trẻ mầm non đặc biệt là trẻ ở độ tuổi 5- 6 tuổi làm quen với các tác phẩm văn học là hết sức quan trọng và cần thiết bởi vì: Thông qua văn học giúp cho trẻ nhận biết được thế giới xung quanh, mở rộng vốn hiểu biết của trẻ đối với thiên nhiên và cuộc sống xung quanh thông qua đó trẻ biết tích luỹ được những kinh nghiệm sống . Mặt khác, để phù hợp với nhu cầu ngày càng đi lên của xã hội, hòa nhập với xu thế phát triển giáo dục trong khu vực và trên thế giới, đáp ứng với chương trình tiểu học thì giáo dục mầm non càng cần phải nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục theo hướng giáo dục mầm non, xóa bỏ phương thức dạy học cũ rập khuôn, thụ động, chú trọng phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ có cơ hội được tìm tòi, khám phá, trải nghiệm... trên khả năng và vốn hiểu biết của trẻ. Trên cơ sở đó Bộ Giáo dục và đào tạo - Vụ Giáo dục mầm non đã có chủ trương thực hiện chương giáo dục mầm non, đặc biệt là chỉ đạo thực hiện chuyên đề nâng cao chất lượng làm quen văn học ở trường mầm non.Đặc biệt thông qua việc làm quen với văn học giúp cho ngôn ngữ của trẻ phát triển làm phong phú thêm vốn từ của trẻ , trẻ biết dùng từ chính xác biểu cảm. Là một người giáo viên hàng ngày trực tiếp chăm sóc giáo dục thế hệ mầm non tương lai của đất nước. Tôi nhận thức rõ trong mọi thời đại giáo dục luôn chiếm một vị trí vô cùng quan trọng cùng với một số ngành khác góp phần nâng cao đời sống xã hội của mỗi con người. Tuy nhiên với từng thời đại mà giáo dục sẽ được tổ chức kiểu này hay kiểu khác phù hợp với mỗi độ tuổi khác nhau. Mọi hoạt động học tập và vui chơi được tổ chức trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở 15 trường mầm non có tính quyết định để tạo nên thể lực, nhân cách, năng lực phát triển trí tuệ trong tương lai cho trẻ. Đặc biệt là hoạt động dạy trẻ “Làm quen với tác phẩm văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, biết đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt cho trẻ. Ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn, thích đi học Và còn là phương tiện, hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng và thông qua đó mở rộng vốn hiểu biết của trẻ đối với cuộc sống xung quanh, trẻ biết tích luỹ được những kinh nghiệm sống, làm phong phú thêm vốn từ của trẻ, trẻ biết nói đủ câu, chính xác, biểu cảm. Chính vì lẽ đó việc cho trẻ mầm non nói chung và đặc biệt là trẻ mẫu giáo ở độ tuổi 5- 6 tuổi làm quen với các tác phẩm văn học là hết sức quan trọng và cần thiết. Xuất phát từ vấn đề trên hơn nữa bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp đứng lớp chăm sóc giáo dục các cháu 5 - 6 tuổi nên tôi mạnh dạn chọn đề tài "Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi” để nghiên cứu. Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động học của trẻ rất phong phú, đa dạng với nhiều hoạt động học khác nhau và được tổ chức với nhiều hình thức một cách linh hoạt để giúp trẻ lĩnh hội tri thức, phát triển kỹ năng của hoạt động học theo nội dung của chủ đề. Trong đó hoạt động làm quen văn học chiếm một vị trí quan trọng trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Làm quen văn học nhằm tạo tiền đề cho việc phát triển ngôn ngữ, phát triển trí tưởng tượng, phát triển nhân cách, phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội, phát triển thẩm mỹ cho trẻ, chuẩn bị cho trẻ vào học ở lớp một. 1.2. Mục đích nghiên cứu: - Giáo viên giúp trẻ biết nghe, hiểu và cảm thụ được tác phẩm văn học. - Để trẻ dễ dàng hơn trong việc cảm nhận ngôn ngữ của thơ, truyện, ca dao, đồng dao - Giúp trẻ thể hiện các tác phẩm văn học bằng chính ngôn ngữ và những hành động của trẻ. - Trẻ biết nhận xét, đánh giá các nhân vật trong tác phẩm văn học. - Trẻ nhớ được một số bài thơ, câu truyện, biết cách đọc, kể diễn cảm. 1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Qua việc nghiên cứu mở ra cho trẻ thế giới tình cảm của con người, kích thích sự chú ý đến con người giúp trẻ tích cực đồng cảm với nhân vật của tác phẩm. 16 - Cùng với những nhân vật trong truyện trẻ có cảm giác hồi hộp trong những giây phút căng thẳng, cảm giác bằng lòng, khoan khoái với thắng lợi của chính nghĩa, của cái thiện. biết xúc động với những nhân vật trong tác phẩm, trẻ bước đầu biết được tâm trạng của những người sống gần gũi xung quanh trẻ. - Giúp trẻ làm giàu vốn từ, củng cố vốn từ, hình thành việc phát âm đúng, tập luyện phát âm đúng, hình thành nhịp điệu của ngôn ngữ và dạy trẻ đọc kể diễn cảm, giáo dục văn hoá giao tiếp cho trẻ. - Hình thành ở trẻ những xúc cảm văn học, biết yêu cái thiện, cái đẹp, ghét cái ác, có tình cảm nồng hậu đối với ông bà, cha mẹ, anh em, bạn bè, thầy cô, với những chú bộ đội, với những người lao động vất vả. 1.4. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. 1.5. Phương pháp nghiên cứu : - Phương pháp quan sát. - Phương pháp đàm thoại. - Phương pháp thực hành trải nghiệm. - Phương pháp nhận xét, đánh giá. 1.6. Giới hạn về không gian nghiên cứu: - Lớp 5TC Trường mầm non Định Trung-TP Vĩnh Yên-Tỉnh Vĩnh Phúc. 1.7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: Đề tài được nghiên cứu trong 8 tháng từ tháng 9/2013 đế tháng 4/2014: Đăng ký đề tài, tìm hiểu hiện trạng, nguyên nhân, áp dụng và hoàn thành sáng kiến. PHẦN II: NỘI DUNG: 2.1. Cơ sở lý luận của đề tài Bác Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta đã để lại cho đất nước, cho dân tộc không chỉ ở các lời dạy mà còn được phản ánh, được kết tụ trong các cử chỉ sư phạm cao quí, sự lịch lãm tinh tế trong dạy học, tấm lòng sâu sắc thức tỉnh tâm hồn người học và tấm gương sáng thực hiện lời dạy của tiền nhân “Học nhi bất yếm, Giáo nhân bất quyện” (Học không bao giờ chán, Dạy người không bao giờ biết mỏi). Hơn thế nữa Bác còn khẳng định “Trẻ em như búp trên cành - biết ăn ngủ biết học hành là ngoan”. Chính vì vậy người giáo viên cần tạo cho trẻ có nhiều cơ hội được tiếp xúc và làm quen với các tác phẩm văn học như nghe cô kể chuyện, đọc thơ, trẻ tự đóng kịch, xem phim hoạt hình, chơi trò chơi .là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho 17 trẻ có đủ vốn từ để nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sữ dụng từ đúng lúc, đúng chỗ giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ, trẻ biết yêu quý người hiền lành, biết ơn và kính yêu ông bà, bố mẹ, anh chị, bạn bè, biết nhường nhịn em nhỏ. Từ đó hình thành ở trẻ những yếu tố tốt, hài hoà, giúp trẻ phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực. Xuất phát từ những vai trò cụ thể đó cho nên hoạt động dạy trẻ làm quen với văn học là môn học không thể thiếu trong trương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy việc nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học là vấn đề quan trọng trong tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Làm quen với tác phẩm văn học chỉ ra mức độ, giới hạn, yêu cầu của việc cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô giáo. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú dối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ. Kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch; Cao hơn là tiến tới sáng tạo ra những vần thơ, câu chuyện theo tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Trong mỗi tác phẩm văn học, thế giới mới của cuộc sống thực tại bao gồm thiên nhiên, xã hội, con người được diển tả, biểu đạt, truyền đạt trong những hình thức đa dạng độc đáo. Văn học nói về thế giới loài vật, cỏ cây, hoa lá, mọi hiện tượng thiên nhiên mà trẻ nhìn thấy được, cũng nói về những gì gần gũi trong môi trường sống của trẻ như làng quê, cánh đồng, dòng sông, phiên chợ, lớp học, khu phố.Qua tác phẩm văn học, trẻ bắt đầu nhận ra trong xã hội những mối quan hệ, những tình cảm gia đình, tình bạn tình cô cháu,Trẻ cũng dần nhận ra có một xã hội ràng buộc con người với nhau trong lịch sử đấu tranh cách mạng, trong tình làng nghĩa xóm.Văn học có thể cần đề cặp đến những lực lượng siêu nhiên như thần linh, ông bụt, cô tiên, phù thủy, quỷ sứ và cả những phép màu còn tồn đọng trong tâm thức dân tộc. Đây cũng là đối tượng miêu tả của văn học làm nên sự phong phú, hấp dẫn của đời sống tinh thần. Nhờ được nghe, tiếp xúc với một số lượng văn học, có những hiểu biết sơ đẳng về văn học, đó là khả năng mô tả cuộc sống xung quanh phong phú, hấp dẫn bằng những dạng thức khác nhau. Bước đầu trẻ sẽ nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, chuyện. Không những giúp trẻ cảm nhận được cái đặc sắc của cách diễn đạt hình tượng, nhà sư phạm còn cần giúp trẻ phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ, chuyện, nhân vật, hình ảnh, giúp trẻ trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ những suy nghĩ của mình về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ. 18 Tác phẩm văn học là một chỉnh thể nghệ thuật, cấn giúp trẻ nhận biết các mối quan hệ biểu hiện giữa hoàn cảnh, trạng thái, tình huống và nhân vật; giữa lời kể, lời thuật và ngôn ngữ nhân vật. Giữa không khí, âm sắc, giọng điệu chung của tác phẩm văn học chưa yêu cầu trẻ phải nhớ hết mối quan hệ phức tạp mà chỉ nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm. Với truyện kể, ta hãy giúp trẻ nhận ra, nhớ được sắc thái cơ bản trong giọng kể, lời thuật, phân biệt ngữ điệu lời nói các loại nhân vật và ngôn ngữ thơ giàu nhạc tính. Khi cho trẻ làm quen với tác phẩn văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú “đọc sách” kỷ năng đọc và kể tác phẩm. Sức mạnh của tác phẩm văn học thật vô cùng to lớn. Trong quá trình cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm, bằng tài năng sư phạm cùng với nghệ thuật đọc và kể chuyện văn học, cô giáo ở trường Mầm non sẽ hướng trẻ vào những vẽ đẹp nội dung và nghệ thuật tác phẩm, gây ấn tượng đầu tiên cho trẻ về hình tượng nghệ thuật được xây dựng bằng ngôn ngữ dân tộc. Đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, ở giai đoạn này, cảm nhận thẫm mĩ đã có một bước phát triển trong tiếp nhận văn học. Sự tiếp nhận tác phẩm đầy đủ hoàn thiện hơn, biểu hiện trước tiên là sự hiểu biết những câu chuyện cổ tích, bài thơ, những đoạn văn xuôi hay và và sự làm giàu tình cảm qua quá trình tích lũy hình tượng nghệ thuật. Đối với trẻ mẫu giáo lớn thì sự quan tâm tới tác phẩm văn học sẽ giúp trẻ hiểu được nội dung tác phẩm, các nhân vật trong tác phẩm trở nên gần gũi dễ hiểu hơn. Sự cảm thông với nhân vật, sự lo lắng cho số phận của nhân vật của trẻ đã mang đặc điểm cá tính hơn. Sự hồi hộp, lo lắng trong đời sống hàng ngày. Làm quen với tác phẩm văn học còn bao hàm công việc cô giáo tổ chức để trẻ hứng thú bước vào hoạt động văn học nghệ thuật một cách tự nhiên như đọc thơ diễn cãm, kể lại truyện một cách sáng tạo, hóa thân vào các vai diễn trong trò chơi đóng kịchĐể trẻ trở thành một chủ thể hoạt động văn học nghệ thuật một cách tích cực, sáng tạo. Văn học đã góp phần mở rộng hiểu biết của trẻ về tự nhiên và xã hội bằng ngôn ngữ văn học, bằng các thủ pháp nghệ thuậtCác tác phẩm nghệ thuật giải thích các hiện tượng sự vật theo lối riêng của mình. Trẻ Mầm non không thể cảm nhận được nội dung nghệ thuật của bài thơ câu chuyện, khi thiếu sự tác động của cô giáo và người lớn xung quanh bởi trẻ chưa biết đọc mà phải nhờ vào sự tổ chức, hướng dẫn của cô giáo qua giọng đọc kể của cô giáo làm cho tác phẩm văn học đến với các cháu trở thành nhân tố giúp trẻ phát triển tư duy, trí tưởng trợng, ngôn ngữ, thẩm mỹ, hình thành nhận cách và giáo dục đạo đức cho trẻ. 19 2.2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu a. Thuận lợi. - Được sự quan tâm của Đảng uỷ, uỷ ban nhân dân xã Định Trung, Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc, Phòng Giáo dục và đào tạo Thành phố Vĩnh Yên cũng như Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo sát xao về chuyên môn, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tương đối đầy đủ. - Bản thân luôn nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, được trải nghiệm cọ sát với thực tế, được học tập và đào tạo qua trường lớp, luôn tìm tòi học hỏi và rút ra kinh nghiệm cho bản thân, có nhiều sáng tạo, có giọng kể hay, truyền cảm, nắm chắc phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học. - Lớp học được trang bị một máy tính qua đó khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học trẻ trực tiếp được quan sát hình ảnh động và lắng nghe âm thanh và cảm nhận sâu hơn, húng thú hơn với tác phẩm văn học. - Trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động làm quen với văn học. b. Khó khăn. - Một số trẻ chưa học qua mẫu giáo nhỡ nên còn thiếu tự tin và bỡ ngỡ còn chậm chạp, nhút nhát khi tham gia vào hoạt động làm quen với tác phẩm văn học. - Khả năng nhận thức của học sinh không đồng đều. - Số học sinh đông, diện tích lớp chật hẹp, ảnh hưởng đến việc tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học. - Qua kết quả điều tra lúc đầu khi chưa áp dụng các phương pháp trên thì tỉ lệ trẻ hào hứng tham gia vào hoạt
Tài liệu đính kèm: