Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3 - 4 tuổi

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3 - 4 tuổi

A/ ĐẶT VẤN ĐỀ

II/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai

Trẻ em là miền hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc,

đất nước. Trẻ em hôm nay là công dân của thế giới ngày mai. Việc bảo vệ chăm

sóc rèn luyện thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ là vấn đề cấp bách

của gia đình và toàn xã hội vì nó có ảnh hưởng quan trọng đến đời sống con

người và sự phát triển của đất nước. Thời đại mới đòi hỏi phải tạo ra những con

người không chỉ có sức khỏe, có tri thức, năng động, sáng tạo mà còn phải có

văn hoá, văn minh, lịch sự. Ngay từ thời kỳ trẻ thơ cần giáo dục cho trẻ trở

thành người có văn hoá, văn minh, lịch sự. Thói quen vệ sinh, trong đó có thói

quen vệ sinh cá nhân là một trong những biểu hiện và yêu cầu cần thiết của

người có văn hoá, văn minh mà người lớn cần hình thành cho trẻ ngay ở giai

đoạn tuổi mầm non. Đồng thời đây cũng là một trong những nhiệm vụ được đặt

ra hàng đầu của giáo dục mầm non để chăm sóc- bảo vệ sức khoẻ cho trẻ, nhằm

nâng cao thể lực, giúp trẻ có thể tham gia tốt tất cả các hoạt động khác như học

tập, vui chơi, lao động góp phần phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ việc hình

thành cho trẻ các thói quen vệ sinh diễn ra thuận lợi nhất là ở giai đoạn trẻ mẫu

giáo. Trẻ mẫu giáo đã có sự phát triển nhất định về thể chất, sự phát triển trí tuệ

của trẻ cũng diễn ra mạnh mẽ, ngôn ngữ phát triển, các mối quan hệ ngày càng

phức tạp. Trẻ đã ý thức được một số hành động và việc làm của mình, phân biệt

được đúng - sai, tốt - xấu, nên - không nên. Đây là cơ sở và điều kiện quan trọng

để trẻ có ý thức và khả năng tự thực hiện việc vệ sinh cho bản thân, từ đó mà trẻ

sẽ tạo nên thói quen đặc biệt là thói quen vệ sinh văn minh. Thói quen vệ sinh

mới bắt đầu hình thành nên chưa được bền vững đối với trẻ. Việc rèn luyện thói

quen vệ sinh trở nên cần thiết và đặc biệt quan trọng đối với trẻ mẫu giáo 3 - 4

tuổi. Nó có ý nghĩa to lớn trong việc củng cố cho trẻ những kỹ năng vệ sinh đơn

giản trong việc tự phục vụ cho bản thân như: kỹ năng rửa tay, rửa mặt, quần áo,

giữ gìn cơ thể sạch sẽ. Từ đó, củng cố cho trẻ những hiểu biết đúng đắn về sự

cần thiết phải giữ gìn vệ sinh, giúp cơ thể luôn sạch sẽ, khoẻ mạnh, phát triển ở

trẻ nhu cầu đối với việc vệ sinh thân thể.

Từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục vệ

sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3 - 4 tuổi” để làm đề tài nghiên cứu

pdf 24 trang Người đăng phuongnguyen22 Ngày đăng 03/03/2022 Lượt xem 4598Lượt tải 9 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3 - 4 tuổi", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
giúp trẻ biết cách tự phục vụ bản thân. 
Cụ thể là: 
Ví dụ: Quy trình rửa tay, rửa mặt. 
- Quy trình rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy: 
+ Bước 1: Làm ướt hai bàn tay bằng nước sạch, xoa xà phòng vào lòng bàn tay. 
Chà xát hai lòng bàn tay vào nhau. 
+ Bước 2: Chà lòng bàn tay này lên mu và kẽ ngoài các ngón tay của bàn tay kia 
và ngược lại. 
+ Bước 3: Chà 2 lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các kẽ ngón tay. 
+ Bước 4: Chà mặt ngoài các ngón tay này vào long bàn tay kia. 
+ Bước 5: Xoay ngón tay cái của bàn tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại 
(Làm sạch ngón tay cái). 
+ Bước 6: Xoay các đầu ngón tay của tay này vào lòng tay kia và ngược lại. 
Làm sạch dưới vòi nước chảy đến cổ tay và lau khô. 
- Quy trình xúc miệng bằng nước muối: 
+ Bước 1: Rót một lượng nước muối vừa đủ ra cốc. 
+ Bước 2: Ngậm một ngụm nước muối trong miệng, bắt đầu xúc miệng khoảng 
15 giây, chú ý không nuốt nước muối vào bụng. 
 + Bước 3: Nhổ nước muối ra. 
- Quy trình đánh răng: 
+ Bước 1: Bôi một lượng kem đánh răng vừa đủ lên bàn chải của mình. 
+ Bước 2: Đặt bàn chải sát chân răng hàm trên., bắt đầu đánh răng bằng động tác 
đánh tròn.. Đánh đều các bề mặt ngoài của răng, nhớ đánh cả răng trong cùng. 
Sau đó đánh mặt trong và bề mặt nhai của răng.. 
+ Bước 3: Tiếp tục đánh đến răng hàm dưới, tương tự như hàm trên. 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 7/20
+ Bước 4: Xúc miệng lại bằng nước sach, như vậy bé đã có hàm răng trắng xinh 
rồi. 
- Hướng dẫn trẻ cách gấp áo: 
+ Xếp 2 vạt áo bằng nhau, kéo khóa hoặc cài khuy áo lại. 
+ Gấp 2 bên tay áo vào trước, sau đó gập đôi áo lại, cất gọn vào tủ của mình. 
3/ Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động có 
chủ đích. 
Trong quá trình giảng dạy tôi đã lồng ghép nội dung giáo dục vệ sinh và 
hành vi văn minh vào các hoạt động có chủ đích nhằm hình thành cho trẻ những 
hành vi và thói quen có văn hoá, ý thức rèn luyện và bảo vệ sức khoẻ. 
3.1/ Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động nghệ thuật. 
 Trong hoạt động tạo hình: vẽ tranh, nặn, cắt xé dán, biểu diễn văn nghệ 
kích thích trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, khả năng tưởng tượng và sáng tạo. 
Hoạt động tạo hình giúp trẻ nhận biết và phản ánh thế giới xung quanh qua các 
sản phẩm tạo hình còn hoạt động âm nhạc là một hoạt động sôi nổi lôi cuốn thu 
hút được sự tập trung chú ý của trẻ nên tôi suy nghĩ và tìm cách lồng ghép nội 
dung giáo dục thói quen vệ sinh nhằm giúp trẻ thoải mái, nhẹ nhàng khi tham 
gia hoạt động. 
Ví dụ: Với để tài " Bé nặn quả chín" tôi nhắc trẻ khi nặn xong trẻ phải lau 
tay vào khăn ướt, không bôi bẩm ra bàn ghế. Ngoài ra tôi còn giáo dục trẻ thói 
quen vệ sinh trong ăn uống: ăn quả chin, rửa sạch gọt vỏ quả trước khi ăn, ăn 
xong biết vứt vỏ vào thùng rác. Giúp trẻ ôn lại và khắc sâu các bước rửa tay 
bằng xà phòng dưới vòi nước chảy. 
+ Trước khi ăn con sẽ làm gì? 
+ Con rửa tay như thế nào? 
Ví dụ: Với đề tài dạy hát bài “ Chiếc khăn tay” qua nội dung bài hát tôi 
giáo dục thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ một cách nhẹ nhàng: Bạn nhỏ rất yêu 
quý chiếc khăn tay mẹ tặng, bạn nhỏ dùng khăn để lau tay hàng ngày giúp đôi 
bàn tay sạch sẽ. Các con hãy học tập bạn nhỏ rửa tay hàng ngày để luôn có đôi 
bàn tay sạch nhé! 
3.2/ Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động khám phá khoa học. 
Ví dụ: Với đề tài " Đôi mắt của bé" tôi đặt các câu hỏi giúp bé tìm hiểu 
đặc điểm, chức năng của đôi mắt . 
+ Mắt dùng để làm gì? 
+ Muốn đôi mắt của chúng mình sáng nhìn rõ mọi người, mọi vật xung 
quanh và luôn sạch sẽ con phải làm gì? 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 8/20
Giáo dục trẻ giữ gìn và bảo vệ mắt: xem sách không nhìn quá gần, không 
chơi điện thoại, không xem ti vi quá gần, không dụi mắt 
Ví dụ: Với để tài “ Các mùa trong năm” tôi dạy trẻ biết mặc quần áo phù 
hợp với thời tiết, biết bảo vệ sức khỏe khi thời tiết thay đổi và cũng trong hoạt 
động này bằng cách sử dụng những câu hỏi gợi mở tôi còn dạy trẻ kỹ năng giao 
tiếp, chú ý lắng nghe, trình bày ý kiến của bản thân. 
Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ khám phá về “ Gia đình của bé” tôi cho trẻ chia 
sẻ những thông tin về gia đình, kể về các thành viên trong gia đình, những việc 
mà trẻ thường làm ở nhà qua đó giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp thân thiện với 
bạn, lắng nghe bạn chia sẻ, biết chờ đến lượt. 
Ví dụ 4: Ở chủ điểm “ Nước và một số hiện tượng thời tiết”, với đặc 
thù trẻ đang sống ở nông thôn vì vậy ngoài việc giáo dục trẻ tránh xa ao, hồ, hố 
nước nguy hiểm thì nhà vệ sinh cũng có nhiều tình huống có thể gây nguy hiểm 
cho trẻ. Chính vì vậy, tôi đưa ra những tình huống để dạy trẻ cách sử dụng an 
toàn trong phòng tắm để trẻ rút ra bài học kinh nghiệm cho mình như nền nhà 
tắm rất trơn, tuyệt đối không chạy nhảy, leo trèo sẽ dễ bị ngã; không tự ý xả 
nước ở vòi vì dễ xảy ra bỏng khi sử dụng bình nóng lạnh; khi vào nhà vệ sinh 
một mình thì không nên chốt cửa 
3.3/ Giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh thông qua hoạt động 
LQVH 
Xuất phát từ đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe kể 
chuyện. Nội dung các câu chuyện thường để lại ấn tượng cho trẻ khó phai mờ. 
Tăng cường kể cho trẻ nghe các câu chuyện cổ tích, các bài thơ, đồng dao, ca 
dao để qua đó dạy trẻ yêu thương bạn bè, yêu thương con người hay tạo hứng 
thú cho trẻ qua các câu chuyện tranh để gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát 
triển khả năng thấu hiểu ở trẻ. 
Mặt khác thông qua các bài thơ, đồng dao, ca dao, câu chuyện cổ tích tôi 
đã lồng ghép dạy trẻ các thói quen vệ sinh và hành vi văn minh. 
Ví dụ: Thông qua câu chuyện“ Đôi bạn tốt” giáo dục trẻ tình đoàn kết, 
thương yêu giúp đỡ bạn bè, biết nói những lời cảm ơn chân tình khi được người 
khác giúp đỡ mình. 
Ví dụ: Thông qua câu chuyện “ Những nghệ sĩ của rừng xanh” tôi giáo 
dục trẻ kỹ năng làm việc theo nhóm, cần lắng nghe ý kiến của người khác, tôn 
trọng hợp tác với bạn bè để hoàn thành nhiệm vụ. 
 Ngoài ra tôi còn sưu tầm các bài thơ để giáo dục kỹ năng tự phục vụ, vệ 
sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ. 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 9/20
Để giáo dục kĩ năng tự phục vụ tôi dạy trẻ một số bài thơ như: Giờ ngủ trưa; Cắt 
móng tay; Không kén ăn; Đi vệ sinh; Tắm gọihay để giáo dục cho trẻ kỹ năng 
giao tiếp ứng xử tôi chọn một số bài thơ: Thăm người bệnh; Trả đồ; Lắng nghe 
người khác Dạy trẻ kĩ năng hành vi văn minh trong giao tiếp tôi chọn các bài 
thơ ngắn như: Ở nơi công cộng; Cách xưng hô; Dùng từ mời Giáo dục kỹ 
năng tự bảo vệ phòng tránh nơi nguy hiểm tôi chọn một số bài thơ: Ở nhà một 
mình; Khi có cháy nổ; Khi đi bơi 
Bằng việc sử dụng những bài thơ câu chuyện gần gũi với trẻ để giáo dục 
kỹ năng và hành vi văn minh thì trẻ lớp tôi đã tiếp thu một cách hứng thú, dễ 
dàng và trẻ ghi nhớ rất lâu. 
Ví dụ: Bài thơ: Cắt móng tay 
Móng tay dài 
Nên cắt ngắn 
Trừ vi khuẩn 
Tránh lây bệnh 
Sơn móng tay 
Nguy hại lắm 
Giữ sạch tay 
Mới đáng yêu 
 Bài thơ: Bảo vệ hoa cỏ 
 Bé không làm 
Những gì nào 
Ngắt hoa, bẻ lá 
Dẫm vào cỏ xanh 
Khi vui học 
Hay dạo quanh 
Không nghịch đất cát 
Đu cành cây cao 
 Bài thơ: Tắm gội 
Em bé ngoan 
Chăm tắm gội 
Đứng thật vững 
Không ngã nhào 
Xát xà bông 
Thật thơm nhé 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 10/20
Để mẹ bé 
Càng thêm yêu 
Ví dụ: Dạy trẻ cách rửa mặt thông qua bài thơ: “Bé tập rửa mặt” sau đây: 
 Một tay chẳng làm được. 
 Bé phải lau hai tay. 
 Bắt đầu từ mắt này. 
 Lau từ trong ra nhé. 
 Nhích khăn lên các bé. 
 Lau sống mũi xuống đi. 
 Sau đó đến cái gì. 
 Cái miệng xinh của bé. 
 Cô cất giọng nhỏ nhẹ. 
 Làm thế nào nữa đây? 
 Bé gấp đôi khăn ngay. 
 Lau hai bên má đỏ. 
 Gấp đôi một lần nữa. 
 Lau cái cổ cái cằm. 
 Mắt bé nhìn chăm chăm. 
 Kìa cô khen bé giỏi. 
 Sáng tác: Nguyễn Thị Lành 
Ví dụ: Câu chuyện “ Mẹ tắm cho em bé”. 
* Mục đích: Củng cố cho trẻ biết cách giữ gìn vệ sinh các bộ phận cơ thể: 
mắt ,mũi ,miệng, tay, chân. 
* Chuẩn bị: Tranh to và màu sắc đẹp “ Mẹ đang tắm cho em bé” một số 
câu hỏi để hỏi khi trẻ xem tranh, một búp bê để minh hoạ . 
* Tiến hành: 
Đọc cho trẻ nghe bài thơ “ Yêu mẹ” Cô hỏi trẻ ở nhà ai thường tắm cho 
các con? Cô cho trẻ xem tranh “ Mẹ đang tắm cho em bé” và hỏi trẻ: 
+ Tranh vẽ gì đây các con? Mẹ đang làm gì? Bé đang làm gì? 
Sau đó cô kể cho cháu nghe câu chuyện theo sự sáng tạo của cô. Tôi kể 
như sau: Hôm qua chủ nhật, An ở nhà chơi với chị, trời nắng mà tay chân bị bẩn 
mẹ tắm cho An, An thích lắm. Mẹ lần lượt gội đầu, rửa mặt, kỳ cọ tay chân và 
toàn thân một cách nhẹ nhàng bằng nước mát rượi. An cảm thấy cơ thể mình 
thật thoải mái và dễ chịu. 
Khi kể chuyện xong cô làm động tác minh hoạ: Gội đầu, rửa mặt, kỳ cọ 
chân tay trên búp bê cho trẻ xem, rồi cho trẻ tập minh hoạ lại các động tác theo 
cô. Qua việc trải nghiệm như vậy, trẻ có thêm một nhiều kinh nghiệm và khắc 
sâu những hành vi, thói quen tốt. 
Chính nhờ việc lựa chọn và lồng ghép nội dung giáo dục thói quen vệ sinh 
và hành vi văn minh cho trẻ phù hợp với nội dung của từng hoạt động có chủ 
đích mà sau một thời gian thực hiện trẻ lớp tôi đã có một số kỹ năng như biết 
thưa gửi, cảm ơn, xin lỗi, lễ phép và vâng lời cô giáo; đoàn kết và biết giúp đỡ 
bạn bè trong lớp cũng như các em nhỏ lớp bé hơn; có một số kỹ năng tự phục 
vụ, thói quen vệ sinh cá nhân. 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 11/20
 4/ Biện pháp 4: Giáo dục trẻ các thói quen vệ sinh và hành vi văn 
minh thông qua các hoạt động hàng ngày. 
Ở trường mầm non trẻ được tham gia rất nhiều hoạt động trong ngày như 
đón trẻ, thể dục sáng, hoạt động ngoài trời, hoạt động vui chơi, hoạt động ăn ngủ 
vệ sinh, hoạt động chiều, nêu gương cuối ngày, trả trẻ. Những hoạt động này cứ 
nối tiếp nhau và được lặp đi lặp lại hàng ngày. Thông qua các hoạt động này tôi 
đã lồng ghép để giáo dục trẻ các thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ 
một cách nhẹ nhàng, gần gũi, tự nhiên nhất. 
4.1 /Thông qua hoạt động đón trả trẻ: 
Ngay từ đầu năm học khi nhận lớp tôi đã lập kế hoạch rèn cho trẻ các thói 
quen như chào hỏi lễ phép, cất đồ dùng gọn gàng ngăn nắp. Trẻ mới chuyển từ 
lớp nhà trẻ, gặp cô giáo mới nên nhiều trẻ còn e dè nhút nhát. Buổi sáng khi đón 
trẻ vào lớp tôi mỉm cười đón trẻ vào lớp sau đó nhắc trẻ chào cô, chào tạm biệt 
bố mẹ hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân vào đúng nơi quy định. Những hành 
động này được lặp đi lặp lại nhiều lần đã giúp hình thành ở trẻ thói quen chào 
hỏi lễ phép. Sau khoảng 2 tuần nhiều trẻ không cần cô nhắc đã biết chủ động 
chào hỏi và cất đồ dùng về tủ của mình. Trong khoảng thời gian trò chuyện sáng 
tôi gợi ý cho trẻ kể về những hoạt động của trẻ sau khi ngủ dạy buổi sáng 
khuyến khích trẻ chia sẻ với cô và các bạn và cũng không quên động viên khen 
ngợi trẻ. 
Ví dụ: Trò chuyện với trẻ: 
+ Buổi sáng thức dạy con thường làm gì? 
+ Vì sao chúng ta phải đánh răng? 
+ Để có khuôn mặt sạch sẽ con sẽ làm gì? 
+ Con lau mặt như thế nào? 
Sau đó tôi giúp trẻ biết được tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh các nhân: 
vệ sinh răng miệng, rửa tay sạch sẽgiúp phòng tránh các bệnh lây nhiễm 
Thực hiện nghiêm túc giờ đón trả trẻ, quan tâm rèn cho trẻ các kỹ năng 
đã trò chuyện và cung cấp ở mọi lúc, mọi nơi nên trẻ lớp tôi luôn có thói quen 
chào hỏi lễ phép, cất đồ dùng đúng nơi quy định. 
4.2 /Thông qua hoạt động ngoài trời. 
Tham gia hoạt động ngoài trời, trẻ được gần gũi với thiên nhiên, hít thở 
không khí trong lành. Thông qua hoạt động này tôi giáo dục cho trẻ tình yêu 
thiên nhiên, giáo dục trẻ biết yêu quý và bảo vệ môi trường gần gũi xung quanh, 
các hành vi văn minh. 
Ví dụ: Cho trẻ quan sát cây xoài trong vườn trường: 
Đàm thoại với trẻ: 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 12/20
+ Đây là cây gì? 
+ Muốn có nhiều quả ngon chúng ta phải làm gì? 
+ Khi ăn quả các con nhớ đến ai? 
Thông qua đó giáo dục trẻ biết kính trọng, biết ơn những người lao động, 
trước khi ăn biết rửa sạch và gọt vỏ để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; gọt 
vỏ xong để vỏ vào nơi quy định để góp phần bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp. 
Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ chơi trò chơi “ Gieo 
hạt” qua đó rèn luyện cho trẻ kỹ năng rửa tay dưới vòi nước chảy. 
Khi đọc đến câu “ Lá rụng” trẻ làm động tác đưa tay xuống dưới. 
+ Lá rụng nhiều trên sân trường cô và các con sẽ làm gì nhỉ? ( Nhặt lá bỏ 
vào thùng rác) 
+ Vì sao lại nhặt lá bỏ vào thùng rác? ( Để sân trường luôn sạch sẽ) 
+ Sau khi nhặt lá thì phải làm gì? ( Rửa tay) 
+ Các con cùng làm động tác rửa tay không với cô nào! 
+ Bây giờ các con hãy cùng xếp hàng rửa tay bằng xà phòng sạch sẽ trước 
khi vào lớp nhé! 
Bằng cách học thông qua chơi một cách nhẹ nhàng tôi thấy trẻ rất hứng 
thú. Trẻ khắc sâu được ý thức bảo vệ môi trường vừa được ôn lại kiến thức vừa 
thực hành các thao tác rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy. 
4.3/ Thông qua hoạt động góc. 
Hãy tạo những điều kiện tốt nhất cho trẻ vui chơi vì đối với trẻ chơi trò 
chơi có một vai trò rất quan trọng trong việc rèn kỷ năng sống cho trẻ. Trẻ lớn 
lên, học hành và khám phá thông qua trò chơi. Các hành động chơi đòi hỏi trẻ 
phải suy nghĩ, giải quyết các vấn đề, thực hành các ý tưởng. Chính vì vậy, tôi rất 
chú trọng đến việc tạo các tình huống khi trẻ đóng vai để trẻ tìm cách giải quyết, 
cũng như quan sát những điều trẻ thể hiện được những kiến thức mà trẻ đã có. 
* Thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề: 
 Chúng ta biết rằng trò chơi đóng vai theo chủ đề có ý nghĩa đặc biệt đối 
với trẻ mẫu giáo, trong khi chơi trẻ học làm người. Chính trong khi chơi trẻ làm 
quen với xã hội của người lớn, học hỏi cách ứng xử và giao tiếp trong xã hội 
người lớn. Tham gia trò chơi trẻ được đóng nhiều vai khác nhau, qua chơi tôi 
hướng dẫn trẻ những câu đối thoại, câu chào hỏi lễ phép. Nhận thức được tầm 
quan trọng của trò chơi đóng vai theo chủ đề đối với trẻ tôi đã lồng ghép nội 
dung giáo dục thói quen vệ sinh cho trẻ đặc biệt là thói quen hành vi văn minh 
trong giao tiếp trong giờ hoạt động góc. 
 Ví dụ: Qua trò chơi " Khám bệnh"có thể rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 
bằng cách đưa ra những câu hỏi: 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 13/20
- Khi con đóng vai bác sĩ thì thái độ của bác sĩ khi khám bệnh cho bệnh nhân 
như thế nào? ( niềm nở, ân cần, quan tâm đến người bệnh...) 
- Thái độ của bệnh nhân đối với bác sĩ như thế nào? ( Nhận đơn thuốc bằng hai 
tay và cảm ơn bác sĩ...) 
 Ví dụ: 
Qua trò chơi " Bán hàng – Nấu ăn" dạy trẻ một số thói quen vệ sinh: rửa 
tay trước khi sơ chế thực phẩm, rửa thực phẩm dưới vòi nước chảy, bỏ rác vào 
thùng. Sau khi nấu xoong nồi phải rửa sạch sẽ cất vào đúng nơi quy định. Bên 
cạnh đó cũng rèn luyện ở trẻ hành vi văn minh trong giao tiếp như: 
+ Người bán hàng: niềm nở, ân cần chào mời khách, giới thiệu mặt hàng, trả lại 
tiền thừa và cảm ơn khách hàng, hẹn khách hàng lần sau lại đến mua... 
+ Khách hàng: Biết xếp hàng chờ đến lượt mình, không chen lấn xô đẩy, khi 
mua phải trả tiền. 
 4.4/ Thông qua hoạt động vệ sinh – ăn trưa 
Hành vi văn minh trong ăn uống là một nét văn hoá trong thời đại công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa ít được quan tâm chú ý tới và ít người biết được rằng 
văn hóa trong ăn uống là một trong những tiêu chí đánh giá nhân cách của con 
người. Chính vì vậy mà việc rèn cho trẻ thói quen hành vi văn minh trong ăn 
uống ngay mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi là rất cần thiết. Thực tế cho thấy rằng việc rèn 
cho trẻ thói quen, hành vi trong ăn uống trong khi tổ chức cho trẻ ăn mang lại 
hiệu quả cao nhất. Thông qua giờ ăn giáo viên có thể dạy trẻ kỹ năng lao động 
tự phục vụ, rèn tính tự lập như: 
* Trước giờ ăn: 
+ Trẻ trong tổ trực nhật trong ngày giúp cô phơi khăn, cùng cô kê bàn ăn, lấy 
bát, thìa, chia cơm cho các bạn... 
+Trẻ biết xếp hàng tự rửa bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, lau măt sạch sẽ , 
biết mời cô, mời các bạn. 
* Trong khi ăn: 
+ Biết cách cầm thìa và sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một 
cách đúng đắn, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng 
ồn, ngồi ăn ngay ngắn, ăn hết xuất. 
+ Không nói chuyện trong khi ăn. 
 * Sau khi ăn: 
+ Trẻ biết cất bát, thìa đúng nơi quy định, biết lau miệng và súc miệng nước 
muối loãng... biết giúp cô thu dọn bàn ăn. 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 14/20
4.5/ Thông qua hoạt động chiều 
Hoạt động chiều là hoạt động được tiến hành sau khi trẻ ăn quà chiều. 
Đây là khoảng thời gian giáo viên giúp trẻ ôn luyện, thực hành các kiến thức, kỹ 
năng đã được cung cấp trong các hoạt động có chủ đích; hướng dẫn các trò chơi 
mới, hướng dẫn trẻ các kỹ năng vệ sinh 
Tuy nội dung giáo dục kỹ năng vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ là nội 
dung được lồng ghép vào các hoạt động trong ngày, thế nhưng, để hướng dẫn trẻ 
thực hiện những kỹ năng đó thì vẫn việc chuẩn bị chu đáo vẫn rất cần thiết. 
+ Chuẩn bị lời hướng dẫn và động tác mẫu: Khả năng tiếp thu của trẻ 
mẫu giáo bé còn hạn chế, do đó lời hướng dẫn và động tác mẫu của giáo viên 
cần đơn giản, rõ ràng, chính xác giúp trẻ dễ tiếp thu và dễ làm theo. 
+ Hướng dẫn trẻ thực hiện: Giáo viên vừa làm vừa giải thích, cô có thể 
tập truớc cho một cháu để cháu đó làm mẫu cho các cháu khác làm theo. 
+ Thường xuyên nhắc nhở trẻ thực hiện và động viên khen ngợi kịp thời. 
Muốn hình thành một thói quen vệ sinh ngoài việc làm cho trẻ hiểu được 
ý nghĩa, có kỹ năng, cần phải tạo điều kiện cho trẻ được thực hành thường 
xuyên, có như vậy mới dễ nhớ và nhớ lâu. Hành động sẽ trở thành thói quen khi 
chính bản thân trẻ có nhu cầu. 
4.6/ Thông qua hoạt động lao động. 
 Hoạt động lao động của trẻ trong trường mầm non bao gồm nhiều hình 
thức khác nhau: Lao động trực nhật, lao động tập thể, lao động trong thiên 
nhiênthông qua việc tổ chức cho trẻ lao động tôi đã lồng ghép nội dung giáo 
dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ. 
Lao động trực nhật là hình thức lao động đòi hỏi trẻ hoàn thành các nhiệm 
vụ nhằm phục vụ tập thể. Khi trẻ làm công việc trực nhật giáo viên có thể rèn 
cho trẻ tính độc lập, tinh thần trách nhiệm vì trẻ lần lượt tham gia các hình thức 
trực nhật được phân công hàng ngày, hành động đó giúp trẻ hiểu được công việc 
của mình là cần thiết và giúp ích cho mọi người xung quanh. Trẻ ở lứa tuổi Mẫu 
giáo bé 3 - 4 tuổi lao động trực nhật chỉ đơn giản là giúp cô chia đồ dùng dụng 
cụ học tập ( vở, bút màu) cho từng bàn, chia cơm cho các bạn trong bàn 
Ngoài những công việc trên tôi còn khuyến khích trẻ vào chiều thứ 5 hàng tuần 
cùng cô lau dọn tủ đồ chơi, sắp xếp bày biện đồ dùng học tập, đồ chơi trong lớp. 
Được cùng cô sắp xếp, bày biện các đồ dùng đồ chơi trong lớp sẽ hình thành ở 
trẻ thói quen gọn gàng ngăn nắp, trẻ có ý thức không vứt rác bừa bãi, cháu 
không vứt đồ chơi lung tung góp phần giữ gìn vệ sinh chung. 
Ngoài ra toou còn cho trẻ tham gia vào các công việc lao độngg thiên 
nhiên như tưới cây, lau lá, bắt sâu nhổ cỏ cho cây, nhặt lá trên sân trường. Tham 
Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân và hành vi văn minh cho trẻ 3-4 tuổi 
 15/20
gia vào hoạt động lao động thiên nhiên giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, óc 
quan sát, giáo dục cho trẻ ý thức yêu quý và bảo vệ thiên nhiên. Trẻ được tham 
gia thường xuyên trẻ sẽ có kỹ năng sử dụng các công cụ và đồ dùng lao động. 
Sau mỗi buổi lao động tôi thường khen ngợi kịp thời những trẻ làm tốt các 
nhiệm vụ được giao, động viên khuyến khích trẻ cố gắng hơn trong các buổi tiếp 
theo. Ngoài ra tôi còn sử dụng hình thức nêu gương bé ngoan cuối ngày và cắm 
cờ vào cuối tuần để nâng cao tinh thần trách nhiệm của trẻ đối với công việc và 
muốn hoàn thành tốt công việc. 
5/ Biện pháp 5: Tạo cho trẻ thói quen vệ sinh sạch sẽ ở mọi lúc, 

Tài liệu đính kèm:

  • pdfmot_so_bien_phap_giao_duc_ve_sinh_ca_nhan_va_hanh_vi_van_min.pdf