Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Tiểu học

 của chính mình khi cần thiết. Qua đó, thầy cô hiểu các em hơn và kịp thời ngăn chặn những suy nghĩ nông cạn, sai lầm, các hành vi không hay... hướng các em vào điều tốt đẹp, lạc quan hơn.
Quan hệ mật thiết với phụ huynh HS cũng là điều hết sức quan trọng trong công tác chủ nhiệm. Đừng đợi đến các kì họp phụ huynh hay khi các em vi phạm nội quy trường lớp mới mời phụ huynh lên để trao đổi. GV có thể thăm hỏi chuyện gia đình, trao đổi cách dạy dỗ con em khi có dịp gặp mặt nhau như lúc phụ huynh đưa đón con em. Thầy cô cũng đừng để các cuộc họp phụ huynh là lúc phê phán, chê bai việc học tập, hạnh kiểm của HS. Hãy làm cho cuộc họp trở thành buổi trao đổi thân mật giữa người giáo dục trẻ em được đào tạo bài bản ở trường sư phạm và những người giáo dục trẻ theo bản năng, theo vốn hiểu biết của bản thân. Cả hai bên đều học hỏi, trao đổi kinh nghiệm cho nhau. Làm được như thế, chắc chắn các thầy cô sẽ được sự tin yêu ở phụ huynh và họ sẵn sàng hỗ trợ cho GV trong mọi hoạt động học tập, sinh hoạt mà GV đề ra, cũng như dễ dàng cung cấp mọi thông tin về trẻ ở gia đình.
Ngoài ra, công tác chủ nhiệm còn phải làm cho lớp học đoàn kết, yêu thương nhau, luôn quan tâm gắn bó với nhau. Để tạo được một lớp học như thế, người GV cần phải tạo điều kiện cho HS thể hiện sự quan tâm của mỗi thành viên trong lớp, chẳng hạn như cho các em tự làm thiệp chúc mừng bạn trong lớp nhân ngày sinh nhật, bạn trai làm thiệp chúc mừng bạn gái nhân ngày 8-3, thăm các bạn bị bệnh, viết nhật ký lớp (mỗi HS viết 1 ngày, nêu tất cả những vui buồn của lớp trong ngày mà mình cảm nhận được), động viên các em tham gia tất cả các phong trào của trường, của đội, nhất là các phong trào đòi hỏi sự tham gia tập thể...
Có thể nói để vừa phải đảm bảo tốt việc truyền thụ kiến thức văn hóa ở nhiều môn học cho HS, vừa phải làm tốt công tác chủ nhiệm, đó là việc không dễ dàng nhưng "Chính sự quan tâm, lòng yêu thương và sự chia sẻ của người thầy đã giúp những đứa trẻ phát huy hết khả năng của chúng" – theo John O'brien. Mong rằng các thầy cô giáo tiểu học đừng quên điều đó.
Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ thông đã và đang được đổi mới mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI, mà thực chất đó là cách tiếp cận kĩ năng sống, đó là: Học để biết, Học để làm, Học để tự khẳng định mình và Học để cùng chung sống. Cùng với các biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà trường, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là yêu cầu vô cùng quan trọng, một nội dung không thể tách rời của quá trình giáo dục. Mục đích của quá trình giáo dục kỹ năng sống là nhằm trang bị cho học sinh những kỹ năng cơ bản, cần thiết nhất để các em có thể thích ứng với cuộc sống của xã hội thời hiện đại, luôn có những thay đổi trong điều kiện của một xã hội đang trên đà phát triển và hội nhập. Đặc biệt rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh được xác định là một trong những nội dung cơ bản của Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thôn. Từ thực tiễn trên, qua quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy việc rèn kĩ năng sống cho học sinh lớp 2 nói riêng và học sinh tiểu học nói chung là một vấn đề cần thiết nên tôi đã chọn và viết đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao kĩ năng sống cho học sinh lớp 2”.
II. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nhằm nâng cao kĩ năng sống cho học sinh lớp 2”
III. Tác giả sáng kiến
Họ và tên: Nguyễn Thị Giang
Địa chỉ : Đồng Tĩnh – Tam Dương – Vĩnh Phúc
Số điện thoại: 0394957971
Email: nguyengiangthc@gmail.com
IV. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nguyễn Thị Giang
V. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Lĩnh vực có thể áp dụng sáng kiến là: Đề tài này tập trung nghiên cứu về các biện pháp nâng cao kĩ năng sống cho học sinh của giáo viên chủ nhiệm lớp học ở trường Tiểu học nói chung và lớp 2A nói riêng.
Vấn đề mà sáng kiến cần giải quyết:
Đề tài này nghiên cứu nhằm giúp các em học sinh :
 Rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp học sinh nhanh chóng hoà nhập và khẳng định vị trí của mình trong tập thể, mà xa hơn là một cộng đồng, xã hội. Do đó, cho dù các em có tài giỏi, thông minh đến đâu nhưng thiếu kỹ năng sống, các em cũng không thể tiếp cận với môi trường xung quanh, hòa nhập cũng như khẳng định mình.
 	Chính vì vậy, việc rèn luyện kỹ năng sống cho các em là điều rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là yếu tố quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của các em. Khi xảy ra vấn đề nào đó, nếu không được trang bị kỹ năng sống, các em sẽ không đủ kiến thức để xử lý các tình huống bất ngờ. Vì thế, rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp các em sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội.
VI. Ngày áp dụng sáng kiến lần đầu
Được áp dụng từ năm học 2016-2017 đến năm học 2017-2018 (từ 9/2016 đến 5/2017)
VII. Mô tả bản chất của sáng kiến
1. Nội dung sáng kiến
1.1. Những nội dung được đề cập trong Sáng kiến kinh nghiệm
a) Thực trạng vấn đề nghiên cứu
	b) Những thuận lợi 
	c) Những tồn tại cần khắc phục
	d) Các giải pháp thực hiện
e) Một số biện pháp nâng cao kỹ năng sống cho học sinh lớp 2
1.2. Thực trạng:
a) Đối với học sinh:
Học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 2 nói riêng hiện nay kĩ năng của các em còn rất nhiều hạn chế. Trong quá trình giáo dục chúng ta thường mới chỉ quan tâm tới việc dạy chữ và chưa quan tâm nhiều tới việc dạy làm người cho học sinh. Vì vậy việc thích ứng với xã hội, với cuộc sống xung quanh là một vấn đề khó với các em. Qua điều tra cho thấy tình trạng học sinh nói tục, chửi bậy, đánh nhau vẫn xảy ra. Trong đó các kĩ năng như tương trợ nhau, giao tiếp, diễn đạt trước đám đông được các thầy cô giáo tích cực hình thành và củng cố nhưng chưa thể hiện được. Học sinh ngày càng thực dụng, ích kỉ và lười hoạt động hơn.
b) Đối với giáo viên:
 Hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường đôi lúc chưa được quan tâm đúng mức. Giáo viên mỗi người hiểu, tiếp cận và thực hiện một cách khác nhau. Nhiều giáo viên vẫn coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp từ đó cũng coi nhẹ việc rèn các kĩ năng sống cho học sinh.
c) Đối với môi trường địa phương:
 	Trường nằm trong địa bàn khu vực gần chợ. Đa số người dân làm nghề buôn bán và lao động là chính vì vậy điều kiện kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn. Nhiều học sinh phải ở nhà với ông bà vì bố mẹ đi làm ăn xa, nên thiếu sự quan tâm dạy dỗ của bố mẹ. Đây chính là điều kiện tốt để các tệ nạn xã hội xâm nhập vào các em nếu không có sự quản lý tốt của nhà trường - gia đình – xã hội.
        Vậy làm thế nào để hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho các em học sinh được hiệu quả? 
1.2.1. Những thuận lợi 	
- Giáo viên được gần gũi và tiếp xúc trực tiếp với học sinh nên tìm hiểu và nắm bắt được những khó khăn và tồn tại của các em khi học tập và giao tiếp rất thuận lợi.
- Những buổi tham dự hội thảo chuyên đề, hội thi giáo viên giỏi của trường, của Phòng giáo dục đã góp phần cho giáo viên được học hỏi, phấn đấu tìm tòi nâng cao kiến thức, kĩ năng thực hành sư phạm. Từ đó vận dụng sáng tạo và linh hoạt trong phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
- Có những kinh nghiệm thực tế giảng dạy và cuộc sống hàng ngày.
1.2.2. Những tồn tại cần khắc phục: 
a) Về phía giáo viên: 
 	Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính độc lập, sáng tạo của học sinh gắn với thực tiễn, có tài liệu bổ trợ phong phú, sử dụng thiết bị dạy học và ứng dụng CNTT trong dạy học, luôn tạo cho các em tính chủ động, tích cực, hứng thú trong học tập; phát huy tính sáng tạo, tạo được bầu không khí cởi mở thân thiện của lớp của trường. Trong giờ học, giáo viên cần tạo cơ hội cho các em được nói, được trình bày trước nhóm bạn, tham gia sắm vai trước tập thể, nhất là các em còn hay rụt rè, khả năng giao tiếp kém qua đó góp phần tích lũy kỹ năng hợp tác cho các em.
b) Về phía học sinh: 
 - Về Kiến thức:
+ HS hiểu thế nào là kĩ năng sống?
+ HS hiểu lợi ích của học kĩ năng sống.
 - Về kĩ năng:
+ Rèn luyện kỹ năng ứng xử thân thiện trong mọi tình huống; thói quen và kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng hoạt động xã hội;
 - Về Thái độ:
 	Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao thông, đuối nước và các tệ nạn xã hội. Đối với HS tiểu học việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này.
2. Khả năng áp dụng của sáng kiến
2.1. Các giải pháp thực hiện
	Trong quá trình giảng dạy, để khắc phục tình trạng trên, tôi đưa ra một số giải pháp sau:
- Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua công tác chủ nhiệm lớp.
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua việc đổi mới phương pháp dạy học.
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua các hoạt động ngoại khoá.
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua các buổi chào cờ đầu tuần.
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua xây dựng trường, lớp xanh-sạch-đẹp-an toàn.
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 2 thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn học:
2.1.1. Một số biện pháp nâng cao kỹ năng sống cho học sinh lớp 2
Qua thực tế, trong học kì vừa qua tôi đã áp dụng phối hợp các biện pháp đã có và nghiên cứu thêm các biện pháp sau đây: 
a. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua công tác chủ nhiệm lớp
Mỗi thầy giáo, cô giáo muốn hoàn thành nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm trước hết phải có tình yêu thương con người, có sự độ lượng, bao dung, đồng thời phải hiểu về tâm lý lứa tuổi, phải có cái nhìn tinh tế. Cùng đó, giáo viên chủ nhiệm cần am hiểu và biết cách tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Đối với học sinh có những biểu hiện lệch lạc về nhân cách giáo viên chủ nhiệm chính là người cùng với gia đình có những biện pháp “kéo” em về với “cái thiện”. Thầy, cô giáo c