Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ở trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm

iện nay việc rèn kĩ năng sống của các em ở trường tiểu học còn nhiều hạn chế.Việc rèn kĩ năng sống cho học sinh  chưa có nét chuyển biến, nguyên do chính là trong tư tưởng giáo viên, phụ huynh chỉ chú trọng đến việc dạy kiến thức, việc rèn kĩ năng sống cho học sinh còn  chiếu lệ, giáo viên luôn chú trọng đến việc đọc tốt, làm tính tốt 
 Ở bậc tiểu học các môn học nhằm cung cấp cho học sinh những tri thức sơ đẳng về các chuẩn mực hành vi  xã hội chủ nghĩa gắn với những kinh nghiệm đạo đức, để từ đó giúp học sinh hình thành kĩ năng sống, biết phân biệt đúng sai làm theo cái đúng, ủng hộ cái đúng, đấu tranh với những biểu hiện sai trái, xấu xa, nhắc nhở các em hành động theo chuẩn mực đạo đức và thói quen đạo đức chính.Việc rèn kĩ năng sống ở bậc tiểu học là một nhiệm vụ quan trọng mà người người làm công tác giáo dục cần quan tâm. 
 2/ Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
 - Qua nhiều năm dạy học và chỉ đạo công tác chuyên môn ở trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, tôi thấy thực trạng của việc rèn kĩ năng sống ở trường như sau:
 * Nhà trường: 
 Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm có một điểm trường, điều kiện kinh tế  vẫn còn khó khăn. Năm học 2017-2018, nhà trường có 19 lớp với tổng số 464 học sinh. Trường đã được công nhận trường chuẩn Quốc gia. Nhiều năm liền trường đat danh hiệu Tập thể Lao động Xuất sắc và Tập thể Lao động Tiên tiến cấp thị . Trong hoạt động chuyên môn dạy và học, Nhà trường thường xuyên nghiên cứu, cải tiến nâng cao chất lượng giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh, không ngừng đổi mới PPDH phù hợp với nội dung chương trình và đặc biệt chú trọng đến việc "Rèn kỹ năng sống" cho học sinh. Nhà trường coi đây là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục. 
 Chính vì thế ngay sau khi Bộ Giáo dục đào tạo đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống lồng ghép vào các môn học và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhà trường tiến hành triển khai đồng bộ đến toàn thể cán bộ giáo viên về việc tăng cường rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Yêu cầu mỗi thầy, cô giáo cần tâm huyết, trách nhiệm hơn trong việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh. Mỗi giáo viên trong nhà trường không chỉ nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ, mà còn thường xuyên quan tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm của học sinh. Yêu cầu là như vậy nhưng  kết quả của việc rèn kĩ năng sống cho HS chưa thực sự đáp ứng với yêu cầu của xã hội hiện nay.
 * Giáo viên: 
 Giáo viên thường tập trung lo lắng cho những em có những vấn đề về hành vi và khả năng tập trung kém. Những học sinh này thường không có khả năng chờ đến lượt, không biết chú ý lắng nghe và không biết làm việc theo nhóm, điều này làm cho HS không thể tập trung lĩnh hội những điều giáo viên dạy. Vì vậy, giáo viên phải tốn rất nhiều thời gian  đầu tư  để giúp HS  có được những kĩ năng sống cơ bản ở trường Tiểu học.
- Vẫn còn có GV chưa nắm chắc về nội dung giáo dục kĩ năng sống theo từng khối lớp, những kĩ năng sống cơ bản nào, chưa biết vận dụng từ những kế hoạch định hướng chung của nhà trường để đưa vào kế hoạch cụ thể rèn  kĩ năng sống cho học sinh của lớp mình.
- Một bộ phận giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh mà chỉ chú trọng truyền thụ kiến thức ở sách giáo khoa nên chưa  đầu tư thời gian tìm tòi nghiên cứu các hình thức và phương pháp tổ chức cho các hoạt động rèn kĩ năng sống nên chưa tạo được sự hứng thú học tập cho học sinh.
 * Học sinh: 
- Một bộ phận học sinh học tập thụ động, chủ yếu chỉ nghe và làm theo thầy cô giáo, ít sáng tạo, tính tự giác chưa cao, lười hoạt động.
- Học sinh chỉ trú trọng học kiến thức, khả năng ứng phó với các tình huống trong cuộc sống kém, tính tự tin ít, tự ti nhiều, thường nóng nảy, gây gổ lẫn nhau.
- Kỹ năng giao tiếp hạn chế, vẫn còn hiện tượng nói tục, chửi bậy ở một số học sinh.
 * Phụ huynh: 
Nguyên nhân khiến đa phần học sinh khó tiếp cận được các hoạt động kỹ năng thực hành xã hội là do phụ huynh không cho phép. Đa số phụ huynh cho rằng con em mình chỉ cần học giỏi kiến thức.Có phụ huynh nóng vội trong việc dạy con; họ chỉ chú trọng đến việc  dạy con mình biết đọc, biết viết, hoặc  biết làm toán mà không cần quan tâm đến việc con học được kĩ năng sống nào khi đến trường. Phụ huynh học sinh chỉ khuyến khích các con tìm  tòi kiến thức mà quên hướng cho con em mình làm tốt hoạt động đoàn thể, hoạt động xã hội và cách ứng xử trong gia đình.
Một bộ phận phụ huynh giao tiếp trong gia đình  vẫn còn hạn chế, xưng hô chưa chuẩn mực nên các em bắt chước xưng hô chưa đúng.
   Đồng thời có phụ huynh chiều chuộng con cái khiến trẻ không có kĩ năng tự phục vụ, phụ huynh chỉ chú ý đến khâu chăm con ăn uống mà  không chú ý đến dạy con mình  cần ăn, uống như thế nào, sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống thế nào cho đúng? Vì sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó? Những đồ dùng đó để làm gì?....
 Những thực trạng trên đây, thì việc " Rèn kỹ năng sống cho học sinh Tiểu học" là một việc làm vô cùng cần thiết  để giúp cho các em say mê, hứng thú trong học tập, các em thấy mình mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong việc thể hiện những năng lực của bản thân .
 Từ thực tiễn quá trình dạy học và  công tác chỉ đạo dạy và học ở trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm tôi đã tìm ra một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh tiểu học có tính khả thi, hiệu quả nhất.
 - Phân tích, đánh giá các nội dung, vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
 Hoạt động giáo dục kỹ năng sống là hoạt động được tổ chức theo mục tiêu, nội dung, chương trình dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Bản chất của hoạt động này là thông qua các loại hình hoạt động, các mối quan hệ nhiều mặt, nhằm giúp người học chuyển hoá một cách tự giác, tích cực tri thức thành niềm tin, kiến thức thành hành động, biến yêu cầu của nhà trường thành chương trình hành động của tập thể lớp học sinh và của cá nhân học sinh, tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm tri thức, thái độ, quan điểm và hành vi ứng xử của mình trong môi trường an toàn, thân thiện có định hướng giáo dục. Thông qua hoạt động giáo dục kỹ năng sống có thể giúp học sinh sống một cách an toàn, khoẻ mạnh, có khả năng thích ứng với biến đổi của cuộc sống hàng ngày. Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi như: kỹ năng giao tiếp ứng xử có văn hoá, kỹ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là chủ thể của hoạt động, kỹ năng tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, củng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác xã hội. Bồi dưỡng thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt động xã hội, hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống, với quê hương đất nước, có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và xã hội. Như vậy, hoạt động giáo dục kỹ năng sống thực sự cần thiết. Do đó cần phát huy tối đa vai trò, tác dụng và hiệu quả của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
     - Xác định những kĩ năng sống cơ bản cần dạy HS ở lứa tuổi tiểu học : 
 Đối với tâm sinh lý trẻ em bậc tiểu học  thì có nhiều kĩ năng quan trọng mà trẻ cần phải biết trước khi tập trung vào học văn hoá đặc biệt là trẻ em độ tuổi lớp1. Thực tế kết quả của nhiều nghiên cứu đều cho thấy các kĩ năng quan trọng nhất trẻ phải học vào thời gian đầu của năm học  chính là những kĩ năng sống như: sự hợp tác, tự kiểm soát, tính tự tin, tự lập, tò mò, khả năng thấu hiểu và giao tiếp.
 Việc xác định được các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp giáo viên lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm để dạy trẻ. Chúng tôi tiến hành khảo sát thực tế qua học sinh khối 3, kết quả như sau:
* Khảo sát 98 em học sinh khối 3 đầu học kì 1 năm học 2018 - 2019:
+)  Nội dung khảo sát 1 : Kĩ năng mạnh dạn tự tin:
 Khảo sát qua  quan sát hoạt động  tập biểu diễn trong  một tiết âm nhạc:
Khối
3
Tổng số HS
Mạnh dạn
tự tin
Chưa tự tin
Ghi chú
TS
%
TS
%
Đầu kì 1
98
31
31,6
67
68,4
Chưa áp dụng SKKN
 +) Nội dung khảo sát 2: Kĩ năng hợp tác qua việc thảo luận nhóm .
  Khảo sát qua quan sát HS thực hành thảo luận nhóm trong một số tiết Đạo đức.
Khối 3
TSHS
Thực hành thảo luận nhóm
Biết cách lắng nghe,
 hợp tác tốt
Chưa biết cách lắng nghe, chưa biết hợp tác
Ghi chú
TS
%
TS
%
Đầu kì 1
98
40
40,8
48
59,2
Chưa áp dụng SKKN
 + ) Nội dung khảo sát 3: hoạt động xử lý tình huống:
 Khảo sát qua quan sát HS  hoạt động xử lý tình huống trong một môn Tự Nhiên-Xã Hội:
Khối 3
TSHS
Kĩ năng ứng xử trong các tình huống
Biết cách ứng xử phù hợp
Chưa biết cách
 ứng xử phù hợp
Ghi chú
TS
%
TS
%
Đầu kì 1
98
45
45,9
43
54,1
Chưa áp dụng SKKN
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
 a. Mục tiêu của giải pháp.
 Cụ thể hóa nội dung của những kĩ năng cơ bản mà giáo viên cần dạy HS:
Kĩ năng hợp tác: Bằng các trò chơi, câu chuyện, một vấn đề, một bài hát giáo viên giúp trẻ học cách cùng làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với các em học sinh  lứa tuổi này. Khả năng hợp tác sẽ giúp các em biết cảm thông và cùng làm việc với các bạn.
 Kĩ năng thích tò mò, ham học hỏi, khả năng thấu hiểu: Đây là một trong những kĩ năng quan trọng nhất cần có ở các em  vào giai đoạn này là sự khát khao được học. Người giáo viên cần sử dụng nhiều tư liệu và ý tưởng khác nhau để khơi gợi tính tò mò tự nhiên của các em. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, các câu chuyện hoặc các hoạt động và tư liệu mang tính chất khác lạ thường khơi gợi trí não nhiều hơn là những thứ có thể đoán trước được.
 Kĩ năng giao tiếp: Giáo viên cần dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt ý tưởng của mình cho người khác hiểu, trẻ cần cảm nhận được vị trí, kiến thức của mình trong thế giới xung quanh nó. Đây là một kĩ năng cơ bản và khá quan trọng đối với trẻ. Nó có vị trí chính yếu khi so với tất cả các kĩ năng khác như đọc, viết, làm toán và nghiên cứu khoa học. Nếu các em cảm thấy thoải mái khi nói về một ý tưởng hay chính kiến nào đó, các em  sẽ trở nên dễ dàng học và sẽ sẵn sàng tiếp nhận những suy nghĩ mới. Đây chính là yếu tố cần thiết để giúp học sinh  sẳn sàng học mọi thứ.
 Kĩ năng sống tự tin: Một trong những kĩ năng đầu tiên mà giáo viên cần chú tâm là phát triển sự tự tin, lòng tự trọng của trẻ. Nghĩa là giúp trẻ cảm nhận được mình là ai, cả về cá nhân cũng như trong mối quan hệ với những người khác. Kĩ năng sống này giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi.
  Tương tác: các kĩ năng thương lượng, kĩ năng giải quyết vấn đề  được hình thành tốt trong quá trình HS tiếp súc với bạn bè và những người xung quanh. Tạo điều kiện để các em có dịp thể hiện ý kiến của mình và xem xét ý kiến của người khác... Do vậy GV cần tổ chức các hoạt động có tính chất tương tác trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để giáo dục kỹ năng sống cho các em.
  Trải nghiệm: Cần phải có thiết kế và tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS được hoạt động thực, có cơ hội thể hiện ý tưởng, có cơ hội xử lí các tình huống cũng như phản biệnKỹ năng sống chỉ được hình thành khi người học trải nghiệm qua thực tế và nó có kĩ năng khi các em được làm việc đó.
 Ngoài ra, ở nhà trường giáo viên cần dạy học sinh  nghi thức văn hóa trong ăn uống qua đó dạy các em  kĩ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: Biết tự rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết cách sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết mời trước khi ăn, cảm ơn sau khi ăn, biết tự dọn, cất đúng chỗ bát, đũa, chén, thìa  hoặc biết giúp người lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn, không làm ảnh hưởng đến người xung quanh.
 Nguyên tắc tiến trình và nguyên tắc thay đổi hành vi: Giáo viên không thể giáo dục kỹ năng sống trong một lần mà kỹ năng sống là một quá trình từ nhận thức- hình thành thái độ- thay đổi hành vi. Thay đổi hành vi của một con người đặc biệt hành vi tốt là quá trình khó khăn. Do vậy giáo dục kỹ năng sống không thể là ngày một ngày hai mà phải là cả một quá trình.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp 
 Xác định nhiệm vụ cơ bản và phân công trách nhiệm trong việc  rèn kĩ năng sống cho học sinh.  
      Giáo viên có thể làm được gì để rèn kĩ năng sống cho trẻ?
 Cần tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên cần, tích cực của học sinh, cần phải biết khai thác phát huy năng khiếu, tiềm năng sáng tạo ở mỗi học sinh. Vì mỗi học sinh  là một nhân vật đặc biệt, phải giáo dục học sinh  để các em  cảm thấy thoải mái trong mọi tình huống của cuộc sống.
 Cần thường xuyên tổ chức các họat động giáo dục chăm sóc giáo dục các em  một cách thích hợp tuân theo một số quan điểm. Giúp các em  phát triển đồng đều các lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội và thẩm mĩ. Phát huy tính tích cực của các em, giúp các em hứng thú, chủ động khám phá tìm tòi, biết vận dụng vốn kiến thức, kĩ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau.
 Cần giúp các em  có được những mối liên kết mật thiết với những bạn khác trong lớp, các em biết chia sẻ chăm sóc, trẻ cần phải học về cách hành xử, biết lắng nghe trình bày và diễn đạt được ý của mình khi vào trong các nhóm học sinh khác nhau, giúp các em luôn cảm thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới.  Điều này liên quan tới việc các em có cảm thấy thoải mái, tự tin hay không đối với mọi người xung quanh, cũng như việc mọi người xung quanh chấp nhận đứa học sinh đó như thế nào? Cần chuẩn bị cho học sinh sự tự tin, thoải mái trong mọi trường hợp nhất là trong việc ăn uống để chúng ta không phải xấu hổ vì những hành vi không đẹp của các em.
 Thường xuyên liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm tình hình của các em, trao đổi với phụ huynh những nội dung và biện pháp chăm sóc và giáo dục các em tại nhà, bàn bạc cách giải quyết những khó khăn gặp phải.
* Một số hình ảnh minh họa về thực hiện giáo dục kĩ năng sống tại đơn vị:
 c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
 Giúp HS phát triển các kĩ năng sống qua việc tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh trong nhà trừơng :
 Phối hợp với chính quyền nhà trường tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của học sinh. Tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi của học sinh.
 Căn cứ vào nội dung trên, tôi đã xây dựng kế hoạch và thực hiện nhiều hoạt động một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của trẻ. Cụ thể như sau:
   Phát động học sinh làm đồ chơi dân gian; sưu tầm các  bài hát, điệu múa thể loại dân ca cho học sinh theo phù hợp theo từng lứa tuổi .
 Thực hiện nội dung tăng cường tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động văn nghệ, vui chơi giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi của học sinh tiểu học .
 Duy trì việc sinh hoạt ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm  để học sinh được học được  chơi.
 Phối hợp với Tổng phụ trách tổ chức các cuộc thi trò chơi dân gian trong dịp đầu xuân như: Ô ăn quan ,Đập heo, Lò cò, Cướp cờ, hội thi Giai điệu dân ca, hội thi Vẽ những điều em mơ ước về vườn trường Đồng thời hàng tuần vào tiết chào cờ sáng thứ hai cho các em “Kể chuyện Bác Hồ”; Trò chơi Ai nhanh? Ai đúng?   
 Tạo môi trường thực hiện nhiệm vụ rèn kĩ năng sống:
   Rèn  kỹ năng sống được thực hiện mọi lúc mọi nơi; giáo dục kỹ năng sống được giáo dục trong mọi môi trường như gia đình, nhà trường, xã hội, cần phải tạo điều kiện tối đa cho HS tham gia vào các tình huống thật trong cuốc sống.
 Hướng dẫn giáo viên thực hiện kế hoạch giáo dục, đánh giá học sinh bằng việc trang bị cho mỗi lớp 1 bản bằng giấy  rô ki để đánh giá học sinh, kiểu dáng trang trí đẹp, mỗi HS có mỗi biểu mẫu đánh giá riêng nhằm giúp giáo viên quan sát ghi chép hàng ngày từng chi tiết về sự tiến bộ của các em, các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi chép những kỹ năng học sinh đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đo để đánh giá cuối mỗi tháng học. Cũng từ biện pháp này, giáo viên sẽ có điều kiện lưu trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá học sinh, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục từng học sinh và giúp các em hình thành các kỹ năng sống.
 Nhằm tạo môi trường giúp giáo viên và học sinh  được thực hành kĩ năng sống. Tôi đã tham mưu với Hiệu trưởng xây dựng thư viện thân thiện, có giá sách di động được thiết kế phân chia nhiều ngăn để sách, truyện nhiều kích cở, vừa tầm các em bổ sung sách thư viện các loại sách nội dung hay trang trí đẹp hấp dẫn thu hút được GV và HS đọc sách. Tới thư viện đọc sách cùng nhiều bạn bè, thầy cô HS cũng có điều kiện để rèn kĩ năng sống cho bản thân.
 Cần nắm được những việc nên làm và không nên làm khi giáo dục học sinh:
 Trong suốt quá trình thời gian giảng dạy và quản lý với mong muốn gửi các đồng nghiệp, cha mẹ HS những thông điệp mang tính thuyết phục với một số điều cần làm và cần tránh nhằm giúp các bạn đồng nghiệp, cha mẹ các em  những điều  cơ bản để rèn kĩ năng sống cho HS  như sau:
* Một số điều người lớn cần làm giúp các em rèn luyện kĩ năng sống:
 Điều cần làm trước hết là người lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với học sinh và đảm bảo an toàn cho trẻ.
 Việc học của trẻ nên luôn đựơc người lớn khuyến khích, chia sẻ thì học sinh sẽ tự tin vào năng lực của bản thân và trẻ thường hy vọng vào tương lai nhiều hơn.
 Tham gia vào việc giáo dục của con cái không nên để tốn quá nhiều thời gian và cũng khộng cần tốn sức tập luyện, cha mẹ chỉ tốn ít thời gian khi cho các em thấy cha mẹ rất coi trọng giá trị của việc giáo dục.Việc tham gia ở mức độ nào không quan trọng nhưng thời gian đó thật đáng giá và đó là sự đầu tư cần thiết cho tương lai của các em.
* Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kĩ năng sống:
  Không hạ thấp các em: Cứ mỗi lần chúng ta nói những lời hạ thấp khả năng các em  là chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân của học sinh. Không nên tạo cho các em thói quen kiêu ngạo nhưng cũng không nên nói những lời không hay đối với  trẻ.
 Không doạ nạt: Người lớn cần nhớ rằng mỗi lần chúng ta doạ nạt là chúng ta đã làm cho trẻ sợ hãi và căm giận người lớn. Sự đe doạ hoàn toàn có hại cho học sinh và sẽ không giúp cho hành vi của các em tốt hơn.
 Không bắt các em hứa hẹn: Vì sự hứa hẹn hoặc doạ nạt không có ý nghĩa đối với em vì nếu các em cảm nhận được và cắn rứt vì không làm tròn lời hứa thì ở các em sẽ phát triển cảm giác hối lỗi.
 Không nên yêu cầu các em  phục tùng theo ý người lớn ngay lập tức vì sự phục tùng một cách thái quá không có sự thoả thuận giữa các bên không tạo điều kiện phát triển tính tự lập ở các em.
 Không yêu cầu những điều không phù hợp với các em vì những yêu cầu ở các em phải thực hiện một hành vi chín chắn mà các em chưa có khả năng hoặc các em phải làm các yêu cầu không mang tính thống nhất và liên tục trong việc cho phép hoặc cấm đoán sẽ ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển tính nhận thức của học sinh .
 Không nên nhồi nhét  lượng kiến thức quá mức so với khả năng tiếp nhận của não bộ của các em.
 d. Kết quả khảo khảo nghiệm, giá trị khoa học phạm vi hiệu quả ứng dụng của sáng kiến kinh nghiệm: 
  Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng thuận hợp tác của các giáo viên trong nhà trường, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ đã giúp tôi đã áp dụng sáng kiến vào HS khối 3 cụ thể là lớp 3a1, 3a2, 3a3 gồm có 98 em và đạt được kết quả trong việc dạy các kĩ năng sống cơ bản thể hiện ở các kết quả sau:
 Kết quả cho thấy HS ngoan hơn, tự giác hơn, chủ động, mạnh dạn hơn tự tin, ứng xử khá phù hợp trong mọi tình huống.
* Khảo sát toàn khối cuối kì 1 năm học 2018 - 2019:
+  Nội dung khảo sát 1 : Kĩ năng mạnh dạn tự tin:
 Khảo sát qua  quan sát hoạt động  tập biểu diễn trong  một tiết âm nhạc:
Khối
3
Tổng số HS
Mạnh dạn
tự tin
Chưa