Sáng kiến kinh nghiệm Dùng phương pháp trò chơi để nâng cao hiệu quả luyện tập môn bóng rổ cho học sinh trung học cơ sở

Sáng kiến kinh nghiệm Dùng phương pháp trò chơi để nâng cao hiệu quả luyện tập môn bóng rổ cho học sinh trung học cơ sở

Đổi mới giáo dục cần đi từ tổng kết thực tiễn để phát huy ưu điểm, khắc phục

các biểu hiện hạn chế, lạc hậu, yếu kém, trên cơ sở đó tiếp thu vận dụng các thành

tựu hiện đại của khoa học giáo dục trong nước và quốc tế vào thực tiễn nước ta.

Có thể nói, đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá là hai mặt thống

nhất hữu cơ của quá trình dạy học, đổi mới phương pháp dạy học phải dựa trên

kết quả đổi mới kiểm tra đánh giá và ngược lại đổi mới kiểm tra đánh giá để thúc

đẩy và phát huy hiệu quả khi thực hiện đổi mới phương pháp dạy học.

Thể dục là môn học yêu cầu về vận động rất lớn. Trong quá trình học tập,

thông qua các hoạt động, học sinh được rèn luyện thân thể, nâng cao sức khoẻ.

Nhiều năm qua, nội dung giảng dạy môn Thể dục ở cấp THCS còn nặng về bài

tập đơn điệu, ít đổi mới, cộng thêm điều kiện cơ sở vật chất của các trường còn

khó khăn nên việc thực hiện các phương pháp dạy học mới còn nhiều hạn chế.

Mặc dù sách giáo viên của bộ môn Thể dục đã có nhiều cải tiến, nhiều trò chơi

được đưa vào hướng dẫn tiết dạy với mục đích làm phong phú thêm hình thức

tổ chức dạy học. Với chuyên môn của bản thân tôi và điều kiện thuận lợi về sân

bãi, dụng cụ, trang thiết bị của nhà trường, tôi đã mạnh dạn đưa vào giảng dạy

môn bóng rổ vào nội dung thể thao tự chọn cho các em học sinh. Bước đầu giảng

dạy cũng gặp không ít khó khăn: kinh nghiệm giảng dạy, huấn luyện đối với

môn bóng rổ của bản thân còn hạn chế, luật và kỹ thuật của môn bóng rổ khá

phức tạp, học sinh còn nhiều bỡ ngỡ đối với môn này. Nhưng qua quá trình giảng

dạy và nghiên cứu, bản thân tôi cũng đã đúc kết được nhiều bài học kinh nghiệm

quý báu để giảng dạy có hiệu quả môn bóng rổ này, trong khi vận dụng các

phương pháp, biện pháp tôi thấy phương pháp trò chơi đem lại hiệu quả cao, gây

được sự hứng thú cho học sinh khi luyện tập, từ đó các em tự giác, tích cực luyện

tập.

Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, với mong muốn góp phần vào việc

đổi mới và hoàn thiện phương pháp giảng dạy cũng như nhằm củng cố và giúp

các em học sinh khắc sâu kiến thức, kĩ năng môn học, giúp các em yêu thích

môn học hơn. Tôi quyết định chọn đề tài nghiên cứu của mình là: “Dùng phương

pháp trò chơi để nâng cao hiệu quả luyện tập môn bóng rổ cho học sinh trung

học cơ sở”

pdf 20 trang Người đăng phuongnguyen22 Ngày đăng 05/03/2022 Lượt xem 1612Lượt tải 4 Download
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Dùng phương pháp trò chơi để nâng cao hiệu quả luyện tập môn bóng rổ cho học sinh trung học cơ sở", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 trên 02 lớp khối 6 với 
79 học sinh của một trường THCS trên địa bàn Thành phố Hà Nội. 
 + Phương pháp trò chuyện, phỏng vấn giáo viên và học sinh để thu thập 
những thông tin cần thiết cho quá trình nghiên cứu. 
6. Giả thuyết khoa học 
Nếu trong dạy học môn Giáo dục thể chất, giáo viên xây dựng được hệ thống 
trò chơi theo một quy trình hợp lý thì sẽ phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo 
trong học tập của học sinh, qua đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn 
học này; giúp các em yêu thích môn học hơn, tăng cường các hoạt động thể chất 
nhằm duy trì và nâng cao sức khoẻ, từ đó hỗ trợ cho việc học văn hoá tốt hơn. 
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VIỆC 
TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG GIỜ HỌC NỘI KHÓA 
BỘ MÔN GIÁO DỤC THỂ CHẤT Ở TRƯỜNG THCS 
1.1. Cơ sở lý luận. 
Môn bóng rổ phát triển từ Mỹ, Nhật, Trung Quốc và một số nước phát triển. 
Ở Việt Nam, tuy chưa xác định chính xác quá trình, thời điểm khởi đầu của môn 
bóng rổ nhưng vào khoảng năm 1930, tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hải 
Phòng, Nam Định, Huế, Sài Gòn đã xuất hiện một số người tham gia luyện tập 
môn bóng rổ. 
Bóng rổ là một môn thể thao có tác dụng nâng cao các tố chất của cơ thể 
như sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự dẻo dai và tính khéo léo, đặc biệt là phát 
triển tích cực tính linh hoạt và trí thông minh. Luyện tập môn bóng rổ sẽ nâng cao 
tinh thần, ý chí quyết tâm, cũng như khắc phục mọi khó khăn. Phạm vi sân bóng 
rổ không lớn chỉ (28m x 15m) nhưng có 10 cầu thủ hoạt động liên tục với cường 
độ cao trong khoảng thời gian 40 phút. Cùng với xu hướng phát triển của bóng rổ 
hiện đại đòi hỏi phải nhanh, cao, mạnh, sự khéo léo và chính xác cho nên tính 
kiên trì luyện tập phải nỗ lực rất cao. 
Trong thi đấu bóng rổ, sự phối hợp giữa các vận động viên rất chặt chẽ 
thành một hệ thống liên hoàn. Nếu một vị trí yếu hoặc thiếu ý thức phối hợp toàn 
đội sẽ dẫn đến thất bại, vì vậy cá nhân phải luôn gắn kết với tập thể và chính điều 
này có tác dụng lớn cho việc giáo dục đạo đức, nhân cách con người cũng như 
tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau trong luyện tập và thi đấu. Luyện tập môn bóng 
rổ sẽ giúp cho các giác quan phát triển ở mức cao, giúp người tập mở rộng tầm 
quan sát, xử lý nhanh và đúng lúc. 
Trong chương trình giáo dục thể chất cho học sinh THCS, môn bóng rổ 
trong nội dung Thể thao tự chọn cũng đóng một vai trò hết sức quan trọng, giúp 
cho học sinh say mê vận động và phát triển toàn diện. Vì vậy, áp dụng phương 
pháp trò chơi vào trong tiết học thể dục với nội dung tự chọn bóng rổ, thực sự đã 
tạo được sự hứng thú tập luyện và đem lại hiệu quả cao. 
1.2. Cơ sở thực tiễn. 
Trò chơi là nhu cầu tự nhiên của con người có ý nghĩa giáo dục toàn diện, 
là phương tiện nhằm thu hút và giáo dục học sinh nhanh nhất trong thời gian ngắn 
nhất và đạt hiệu quả cao nhất. Trò chơi góp phần điều hòa và cân bằng nguồn 
năng lượng dư thừa trong quá trình trao đổi chất, đảm bảo sự hoạt động bình 
thường trong cơ thể học sinh và luôn tạo ra không khí vui vẻ, đoàn kết thân ái. 
Ngoài nâng cao sức khỏe, phát triển thể lực, khả năng hoạt bát, phản xạ trong các 
tình huống khác nhau trò chơi còn giáo dục phẩm chất, ý chí, sự nỗ lực cố gắng, 
trí thông minh dũng cảm quên mình, đức tính khiêm tốn thật thà, khả năng vận 
dụng những bài học vào thực tế cuộc sống. Đối với học sinh trò chơi được sử dụng 
tích cực để giảng dạy những động tác, kỹ năng vận động cơ bản: đi, chạy, nhảy, 
ném, vượt chướng ngại vật Nội dung trò chơi ở các lứa tuổi có sự khác nhau. 
Ở các lớp bậc THCS trò chơi còn có đặc điểm mang nhiều tác dụng đến phát triển 
các tố chất thể lực, khối lượng vận động tăng, thời gian kéo dài cần huy động 
nhiều nhóm cơ toàn thân tham gia. 
Muốn dạy tốt nội dung trò chơi và đưa trò chơi vào tiết học, tôi phải nhận 
thức rõ vai trò trách nhiệm của mình trong việc giáo dục thể chất ở trường THCS 
là giáo dục nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho học sinh giúp các em không 
những phát triển về tri thức mà còn phát triển về thẩm mỹ, đạo đức và sức khỏe. 
Cá nhân tôi đưa ra một số biện pháp như sau: 
- Luôn quan tâm theo dõi sát sao quá trình chơi của học sinh. 
- Phải biết lựa chọn trò chơi phù hợp với đối tượng, với nội dung bài học. 
- Phải đảm bảo mục đích giáo dục đạo đức, tư tưởng, kiến thức, kỹ năng và 
rèn luyện thể lực cho học sinh. 
- Phải nắm bắt được sở thích, yếu tố tâm lý của học sinh. 
- Phải nắm chắc hiểu rõ luật chơi. 
- Chuẩn bị các phương tiện cần thiết phục vụ cho trò chơi, nhưng tuyệt đối 
phải an toàn. 
- Giới thiệu tên trò chơi mục đích, ý nghĩa, yêu cầu trò chơi, hướng dẫn luật 
chơi, cách chơi và cách đánh giá phải ngắn gọn cuốn hút bằng giọng nói điệu bộ 
gây được hứng thú, tính tò mò. 
- Ổn định tổ chức bố trí đội hình phù hợp. 
- Biết cách động viên khích lệ và xử lý hợp lý. 
- Khi học trò chơi mới nên chọn nhóm học sinh làm mẫu, sắp xếp đội hình 
sau đó cho chơi thử, khi các em hiểu rõ mới cho chơi thật. Với những trò thường 
xuyên chơi chỉ cần nêu tên và đạt ra yêu cầu mới. 
- Không nên quá thô bạo, nghiêm nghị điều hành cuộc chơi. Đánh giá kết 
quả chơi phải công bằng chính xác, có thưởng phạt hợp lý. 
- Không nên chơi quá nhiều, quá sức dễ làm cho học sinh nhàm chán ảnh 
hưởng đến sức khỏe. 
- Không nên phức tạp làm khó quá trò chơi mà phải đơn giản dễ hiểu, dễ 
chơi. 
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG TRÒ CHƠI TRONG GIỜ HỌC 
NỘI KHÓA BỘ MÔN GIÁO DỤC THỂ CHẤT Ở TRƯỜNG THCS 
2.1. Vài nét về tình hình nhà trường 
Trường THCS mà tôi thực hiện nghiên cứu đề tài này, được thành lập từ năm 
1974, trường nằm tại trung tâm của một Quận trên địa bàn TP Hà Nội. Kết quả 
học tập của học sinh ngày một tiến bộ, trong những năm gần đây số lượng học 
sinh thi vào cấp ba luôn đứng vào tốp đầu của Quận. Công tác bồi dưỡng học sinh 
giỏi, học sinh năng khiếu cũng được nhà trường quan tâm đúng mức, hàng năm 
nhà trường có nhiều học sinh dự thi học sinh giỏi và đạt nhiều giải cấp Quận, 
Thành phố ở các môn học (trong đó có Giáo dục thể chất). 
Tuy nhiên bên cạnh những thành tích đã đạt được vẫn còn một số tồn tại như 
nhiều em học sinh còn chưa thực sự yêu thích, học lệch, học yếu một số môn khoa 
học; riêng bộ môn Giáo dục thể chất nhiều học sinh còn lười tập luyện, thể chất 
yếu, không duy trì được trạng thái vận động lâu. 
2.2. Thực trạng sử dụng trò chơi trong giờ học nội khóa bộ môn giáo dục thể 
chất 
Đứng trước tình hình trên, là một giáo viên dạy bộ môn GDTC, tôi đã tiến 
hành khảo sát thực trạng sử dụng trò chơi trong giờ học nội khoá của giáo viên 
môn Thể dục trong nhà trường và sự yêu thích bộ môn, kết quả học tập bộ môn 
Thể dục của các em học sinh lớp 6. 
 * Mục đích khảo sát: Nhằm đánh giá thực trạng sử dụng trò chơi của giáo 
viên môn Thể dục, từ đó xác lập cơ sở thực tiễn cho việc vận dụng trò chơi trong 
giảng dạy môn Thể dục THCS. 
 * Đối tượng khảo sát: 4 giáo viên giảng dạy bộ môn Thể dục và 95 học 
sinh lớp 6A5, 6A7 của trường THCS mà tôi chọn nghiên cứu. 
 * Nội dung khảo sát: 
- Điều tra thực trạng sử dụng trò chơi trong môn Thể dục. 
- Kết quả học tập giữa học kì I của học sinh lớp 6A5, 6A7. 
- Đánh giá mức độ yêu thích của học sinh khi học tập môn Thể dục. 
 * Kết quả khảo sát: 
Bảng 1: Tổ chức trò chơi trong quá trình dạy học bộ môn Thể dục 
Qua bảng 1 ta thấy: Các giáo viên đều sử dụng trò chơi, tuy nhiên tần suất 
có khác nhau. 3/4 giáo viên không mấy khi sử dụng vì nhiều lý do như học sinh 
TT Tần suất sử dụng trò chơi Số ý kiến Tỷ lệ (%) 
1 Có sử dụng, tần suất ít. 3 75.0 
2 Có sử dụng, tần suất nhiều. 1 25.0 
3 Không sử dụng. 0 0.0 
ít chủ động, hoặc ngại thay đổi hình thức dạy học đã thành nếp quen. Điều này 
khiến cho việc dạy và học bộ môn còn nhiều bất cập 
Bảng 2: Kết quả học tập giữa kì I môn Thể dục của học sinh lớp 6A5, 6A7. 
Nhìn chung, kết quả học tập bộ môn Thể dục của 2 lớp là tốt. Qua việc trao 
đổi với các em về kiến thức bộ môn, tôi thấy kiến thức, kĩ năng các em nắm được 
tương đối sâu, thực hành được, tuy còn nhiều học sinh lúng túng. Nhưng quan 
trọng hơn, hứng thú với môn học của các em chưa thật nhiều, nhiều học sinh chỉ 
cố gắng ở mức tối thiểu để đạt trình độ môn học. 
Bảng 3: Kết quả đánh giá mức độ yêu thích của học sinh 
khi học tập bộ môn Thể dục. 
Qua bảng 3 cho thấy tỉ lệ học sinh không thích học bộ môn Thể dục (12.7%) 
ít hơn tỉ lệ học sinh yêu thích (84.8%) môn này khi học tập, số còn lại (2.5%) là 
không có ý kiến. Tuy nhiên, số học sinh không yêu thích còn tương đối lớn. 
2.3. Đánh giá chung về thực trạng sử dụng trò chơi trong giảng dạy Thể 
dục. 
Nhìn chung các thầy cô giảng dạy bộ môn Thể dục trường THCS mà tôi chọn 
để nghiên cứu đề tài này đã tích cực đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh 
giá và đạt được những thành tích đáng kể. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích 
đó vẫn còn một số tồn tại như học sinh chưa chủ động, tích cực tham gia; giáo 
viên ngại thay đổi, “đi theo lối mòn” Đứng trước những vấn đề đó, là một giáo 
viên giảng dạy bộ môn Thể dục, tôi mạnh dạn nghiên cứu các loại trò chơi sử 
dụng trong giờ nội khoá bộ môn Thể dục để vận dụng loại bài tập này vào quá 
trình dạy học, kiểm tra đánh giá học sinh khi học tập bộ môn Thể dục, nhằm nâng 
cao chất lượng dạy học bộ môn này và khơi dậy niềm đam mê, yêu thích môn học 
cho các em học sinh. 
Lớp Sĩ số Đạt Chưa đạt 
6A5 39 39 0 
6A7 40 40 0 
Tổng 79 79 0 
Tỉ lệ 100.0% 100.0% 0.0% 
Lớp Sĩ số Rất thích học Không thích học Không có ý kiến 
6A5 39 34 3 2 
6A7 40 33 7 0 
Tổng 79 67 10 2 
Tỉ lệ 100% 84.8% 12.7% 2.5% 
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT QUY TRÌNH XÂY DỰNG CÁC TRÒ CHƠI 
TRONG GIỜ HỌC NỘI KHÓA BỘ MÔN GIÁO DỤC THỂ CHẤT 
Ở TRƯỜNG THCS 
3.1. Nội dung kiến thức 
Muốn thực hiện dạy tốt được nội dung trò chơi trước hết cần phải hiểu rõ 
trò chơi là gì? Phân loại trò chơi từ đó lựa chọn trò chơi sao cho phù hợp với đối 
tượng nội dung bài dạy, địa điểm, sân bãi, dụng cụ, hoàn cảnh chơi. 
3.1.1. Trò chơi là gì? 
- Trò chơi là một hoạt động tự do, tự nguyện không hề bị gò ép bắt buộc vì 
thế tạo nên sự hấp dẫn lôi cuốn thu hút học sinh bởi lẽ các em hoàn toàn chủ động 
trong suy nghĩ, sự lựa chọn và hành động. Từ đó các em có thể phát huy cao nhất 
khả năng sáng tạo của mình để giành thế có lợi, phần thắng về phía mình mà 
không phụ thuộc và bị người khác chi phối. Trong không khí náo nức, phấn khởi 
được tự do tham gia, sự cổ vũ của tập thể giúp các em phát huy cao nhất năng lực, 
sở trường của mình. 
- Trò chơi được giới hạn bởi không gian và thời gian: Mục đích và nội dung 
của mỗi trò chơi phụ thuộc vào người tổ chức trò chơi vì thế phải có không gian 
đáp ứng cho từng trò chơi. Mặt khác, dù bất kỳ quy mô chơi như thế nào thì trò 
chơi có một thời gian nhất định: thời gian chuẩn bị, thời gian nghe, nhìn, thời gian 
chơi thử và chơi thật. Do vậy người tổ chức chơi hướng dẫn chơi phải tính toán 
và hình dung được: Chơi trò chơi này ở đâu, thời gian là bao nhiêu cho hợp lý và 
hiệu quả nhất, để vừa đáp ứng được mục đích, yêu cầu đề ra, vừa đảm bảo được 
kế hoạch chung của hoạt động. 
- Trò chơi là một hoạt động sáng tạo: Đây chính là đặc trưng quan trọng tạo 
nên sự hấp dẫn, thu hút người tham gia trò chơi cho đến kết quả cuối cùng luôn 
là một ẩn số và đầy những yếu tố bất ngờ mà không ai biết được. Đó cũng chính 
là thời gian dành cho sự sáng tạo của người tham gia trò chơi. 
- Trò chơi là một hoạt động có quy tắc: Trò chơi nào cũng vậy, dù đơn giản 
hay phức tạp, thì những người tham gia chơi đều phải tuân thủ những quy tắc nhất 
định. Điều đó làm hấp dẫn thêm trò chơi vì người chơi đều bình đẳng với nhau và 
cùng tuân theo những quy định mới mà không bị ràng buộc, chi phối bởi bất kỳ 
điều kiện khách quan, chủ quan nào. 
- Trò chơi là một hành động giả định: Dù rằng trò chơi đó có nguồn gốc từ 
đâu nhưng bao giờ trò chơi cũng tạo ra cuộc sống khác hẳn với cuộc sống bình 
thường đang diễn ra, do đó trò chơi luôn tạo nên cho người chơi một nhận thức, 
một cảm giác với thực tại. 
3.1.2. Phân loại trò chơi 
Do tính phong phú, đa dạng của trò chơi, việc phân loại trở nên khó khăn. 
Có nhiều cách phân loại khác nhau, năm 1969 nhà nghiên cứu Roger Gaillois tìm 
ra một cách phân loại mà cho đến nay được nhiều người đồng tình đó là: 
- Trò chơi thi đấu: Loại này bao gồm những trò chơi diễn ra giữa 2 người 
hay 2 phe, giữa nhiều người hay nhiều phe mà kết quả bao giờ cũng có người 
thắng, kẻ thua. Loại trò chơi này thường thu hút được rất nhiều người tham gia. 
Bởi lẽ, quyền lợi của người chơi và người cổ vũ gắn chặt với nhau. 
- Trò chơi mô phỏng: Loại trò chơi này nhằm tái hiện những hoạt động lao 
động sản xuất, sinh hoạt hàng ngày của con người hay sự vận hành của vũ trụ. Trò 
chơi mô phỏng những hoạt động sống của con người giúp cho học sinh chuẩn bị 
gia nhập thế giới người lớn. 
- Trò chơi cầu may: Loại này bao gồm những trò chơi chỉ để nhằm thoả 
mãn nhu cầu của cá nhân nhưng thu hút nhiều người tham gia. 
- Trò chơi tạo cảm giác: Loại trò chơi này nhằm đáp ứng và thỏa mãn những 
nhu cầu đặc biệt của con người để thoát khỏi thực tại bằng sự xuất thần tạo nên 
một cảm giác mới lạ choáng ngợp. 
3.1.3. Cách chọn trò chơi 
Trò chơi có nhiều loại cần nghiên cứu sắp xếp và sử dụng trò chơi phù hợp 
với đối tượng, thời gian, địa điểm hoàn cảnh chơi. 
a) Những căn cứ lựa chọn trò chơi: 
- Căn cứ vào mục đích, yêu cầu nhiệm vụ giáo dục: Để phát triển thể lực 
thì chọn trò chơi nhằm phát triển những tố chất như nhanh nhẹn, bền bỉ hay sức 
mạnh Trò chơi còn có tác dụng hoạt động bổ trợ hoặc rèn luyện kỹ năng về 
động tác chạy, nhảy, ném, chống đỡ... Chọn trò chơi cần chú ý đến yêu cầu giáo 
dục đạo đức, tư tưởng, kiến thức, kỹ năng và rèn luyện thể lực cho học sinh. 
- Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý của học sinh: Ở lứa tuổi bậc THCS, cơ 
thể học sinh chưa phát triển hoàn chỉnh, thể lực các em còn yếu, nên không thể 
chọn các trò chơi đòi hỏi phải dựng nhiều sức mạnh hoặc hoạt động trong một 
thời gian dài như ở bậc THPT. Các em còn hiếu động nên cần chọn những trò 
chơi vui, hấp dẫn. Khả năng nhận thức và tư duy của học sinh còn có hạn nên 
không thể áp dụng những trò chơi có quy tắc quá phức tạp. Cần căn cứ vào lứa 
tuổi mà đề ra quy tắc, yêu cầu khối lượng vận động, thời gian chơi cho phù hợp 
với từng đối tượng học sinh. 
- Căn cứ vào địa điểm, sân bãi, dụng cụ: Chọn trò chơi tùy thuộc vào địa 
điểm, dụng cụ, sân bãi. Địa điểm chơi phụ thuộc vào số người tham gia. Cấu trúc 
nội dung, hình thức tổ chức trò chơi có liên quan trực tiếp đến dụng cụ, sân bãi. 
- Căn cứ vào thời gian và hoàn cảnh: Tổ chức trò chơi có liên quan đến quỹ 
thời gian thực hiện. Thời gian chơi quyết định tới chọn trò chơi. Mặt khác, trò 
chơi chịu ảnh hưởng trực tiếp vào điệu kiện, hoàn cảnh (nắng, mưa) cụ thể để 
lựa chọn các hình thức tổ chức và loại trò chơi cần thiết. 
Việc lựa chọn trò chơi rất quan trọng, có tính chất quyết định đến tác dụng 
giáo dục và kết quả của trò chơi, đòi hỏi tổ chức cần hợp lý về nội dung, điều kiện 
cho phù hợp. 
b) Lựa chọn trò chơi: 
Để tiến hành tổ chức - hướng dẫn một trò chơi cho học sinh, công việc rất 
quan trọng mang tính quyết định là phải biết chọn trò chơi. Để chọn trò chơi đúng 
mong muốn, phải nắm vững những yêu cầu sau đây: 
- Xác định được mục đính, yêu cầu của trò chơi định lựa chọn. 
- Đối tượng chơi ở lứa tuổi nào? Nam hay nữ? 
- Số lượng các em tham gia và tình trạng sức khỏe của các em. 
- Người tổ chức và hướng dẫn phải hiểu thấu đáo từ luật chơi đến diễn biến, 
kết quả, thời gian vật chất của trò chơi. 
- Trò chơi đáp ứng nhu cầu nguyện vọng của các em nhưng nhất thiết phải 
đảm bảo sự an toàn tuyệt đối về tính mạng, về tài sản của cá nhân và tập thể. 
c) Chuẩn bị địa điểm và phương tiện: 
Sau khi đã chọn được trò chơi theo yêu cầu đề ra, người tổ chức và hướng 
dẫn phải nghiên cứu thật kỹ cách chơi (luật, cách thức chơi) và phương pháp tổ 
chức trò chơi. Đồng thời phải hình dung và sớm có phương án lựa chọn địa điểm, 
phương tiện để chơi, cụ thể là: 
- Địa điểm vừa đủ cho số người chơi và đáp ứng được nội dung trò chơi. 
- Địa điểm phải thoáng, mát, sạch sẽ, không có các chướng ngại vật, đá 
sỏi... không gây nguy hiểm và làm mất vệ sinh cho người chơi. 
- Phương tiện được xếp đặt đúng vị trí, các dấu quy ước phải làm cho rõ để 
mọi người đều dễ dàng sử dụng. 
Nếu chuẩn bị tốt địa điểm và phương tiện chơi thì kết quả tổ chức trò chơi 
sẽ cao và an toàn cho người chơi. 
3.2 . Hướng dẫn trò chơi cho học sinh 
3.2.1. Ổn định tổ chức, bố trí đội hình. 
Để bắt đầu một trò chơi phải tập hợp tất cả các em tham gia trò chơi. Trong 
nhà hay ngoài sân cũng cần có sự sắp xếp có trật tự. Tuỳ theo tính chất của trò 
chơi mà người tổ chức bố trí các đội hình khác nhau như: đội hình hàng dọc, hàng 
ngang, chữ V, hình vuông, hình chữ nhật hay một hoặc nhiều vòng tròn ... Có thể 
quy định số người chơi hoặc bố trí chơi theo lớp, tổ, nhóm v.v... 
Bố trí đội hình chơi phải phù hợp với vị trí trung tâm của người hướng dẫn 
sao cho tất cả các em tham gia cuộc chơi có thể nghe thấy, quan sát thấy người 
hướng dẫn nói gì, làm gì và thực hiện các động tác mà không bị người khác cản 
trở. 
3.2.2. Giới thiệu và giải thích trò chơi. 
Giới thiệu và giải thích trò chơi có thể tiến hành bằng nhiều các khác nhau 
phụ thuộc vào thực tiễn sự hiểu biết của các em bằng năng lực của người hướng 
dẫn. Nếu các em chưa biết trò chơi đó thì cần giới thiệu, giải thích, làm mẫu tỉ mỉ, 
cụ thể sao cho tất cả các em đều nắm được cách chơi và ngược lại nếu trò chơi đó 
các em đã biết thì giới thiệu và giải thích ngắn gọn hơn. 
Giới thiệu và giải thích trò chơi là một nghệ thuật để có thể thu hút và dẫn 
dắt các em phấn khởi, tập trung, chú ý. Vì vậy người hướng dẫn phải biết lựa chọn 
cách vào đề vừa vui vẻ vừa hài hước, ngắn gọn, rõ ràng để các em tiếp thu nhanh 
và có thể thực hiện được ngay. Đồng thời phải nói rõ mục đích, yêu cầu của trò 
chơi, cách chơi và luật chơi mà mọi người phải nghiêm túc, tự giác thực hiện. 
Ngoài ra cần nói và thống nhất với các em cách đánh giá thắng, thua và một số 
vấn đề khác do đặc thù của trò chơi quy định. 
3.2.3. Điều khiển trò chơi và đánh giá kết quả. 
Người điều khiển trò chơi phải đảm đương vai trò của trọng tài do đó phải 
theo dõi chặt chẽ tiến trình từ lúc bắt đầu đến kết quả cuối cùng; nắm chắc mọi 
chi tiết của cuộc chơi; phải khách quan, công bằng trong điều khiển và đánh giá, 
nhận xét. 
- Tổ chức cho các em chơi thử một vài lần 
- Nhắc nhở, động viên chuẩn bị chơi thật (trước khi chơi cần nhắc lại một 
số yêu cầu và có thể rút kinh nghiệm ngay một số vấn đề có thể xảy ra tiếp theo) 
- Lệnh cho bắt đầu cuộc chơi. 
- Theo dõi để nắm vững hoạt động của từng cá nhân và tập thể. 
- Động viên bằng lời, tiếng vỗ tay, kèn, trống, hò reo,... để tăng hoặc giảm 
nhịp điệu, cường độ của cuộc chơi. 
Trong quá trình diễn ra trò chơi cần uốn nắn, nhắc nhở và kịp thời tăng 
giảm thời gian, phạm vi hoạt động, thay đổi số người cũng như các truờng hợp 
phạm quy, “ăn gian” khi thực hiện trò chơi 
- Đánh giá kết quả, nhận xét, xếp loại người thắng cuộc, thua cuộc là “phần 
kết quả” của trò chơi. Vì vậy phải rất bình tĩnh, đánh giá đúng thực chất cuộc chơi, 
bao gồm ưu điểm, khuyết điểm, thời gian hoàn thành của cá nhân hoặc tập thể; cá 
nhân, tập thể ít phạm luật chơi nhất; đảm bảo an toàn về người và vật chất tốt nhất. 
Việc đánh giá, nhận xét đúng mức sau cuộc chơi sẽ tạo được tình cảm, gây 
ấn tượng trong mỗi em học sinh. Nếu người điều khiển chỉ đánh giá, nhận xét về 
những hành động không đúng sẽ tạo nên sự buồn chán, hẫng hụt, thậm chí mất 
đoàn kết trong các em. Do đó phải biết động viên, khích lệ các em để những em 
thắng cuộc không kiêu căng, tự mãn, càng phấn khởi và cố gắng hơn. Ngược lại, 
các em thua cuộc vẫn vui vẻ, tự rút kinh nghiệm để học tập bạn bè, quyết tâm 
phấn đấu giành kết quả trong những trò chơi tiếp theo. 
3.3. Một số trò chơi 
* Trò chơi 1: “Chuyền và bắt bóng nhanh” 
 + C

Tài liệu đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_dung_phuong_phap_tro_choi_de_nang_cao.pdf