Các cháu mẫu giáo thích đọc thơ, đặc biệt là những bài thơ có vần điệu dễ nhớ, biểu lộ tình cảm êm ái, vui tươi. Để giúp trẻ hứng thú hơn trong hoạt động đọc thơ tôi luôn thay đổi hình thức tổ chức, lồng ghép xen kẽ các nội dung tích hợp và các trò chơi nhẹ nhàng. Trẻ đọc thơ dưới nhiều hình thức: Đọc luân phiên theo tổ, nhóm, thi đua xem tổ nào đọc hay, đọc đối đáp giữa cô và trẻ
Cũng như truyện để tạo hứng thú và sự tập trung cao độ của trẻ, khi vào bài, cô có thể sử dụng phương pháp trực quan để giúp trẻ đồng cảm, cảm thụ tác phẩm như: sử dụng công nghệ thông tin tranh ảnh, vật thật, đàm thoại với trẻ bằng những câu hỏi ngắn gọn, cho trẻ hát những bài hát có nội dung gần gũi để dẫn dắt trẻ đến với bài thơ.
Ví dụ: Cô bật màn hình với nhiều loại bát có hoa văn khác nhau để giới thiệu bài thơ “Cái bát xinh xinh” hay hát bài “Bông hoa mừng cô” để giới thiệu bài thơ “ Bó hoa tặng cô”.v.v.và như vậy, các cháu sẽ đến với tác phẩm một cách dễ dàng, hứng thú.
Quá trình dạy thơ; cũng như truyện, cô phải đảm bảo đủ các phần theo trình tự tiết học. Xác định đúng yêu cầu, nội dung cần truyền đạt.
Để trẻ hiểu, cảm thụ tốt bài thơ thì việc đọc mẫu của cô cũng giữ một vai trò hết sức quan trọng. Vì vậy, khi đọc mẫu, tuỳ từng bài thơ, cô thể hiện sao cho phù hợp. Cách đọc diễn cảm đó là: Biết ngắt giọng đúng chỗ, thể hiện sắc thái, âm điệu của mỗi bài thơ.
tiết học trở nên sôi động, hấp dẫn và tránh đi sự nhàm chán, tẻ nhạt đối với trẻ .Biện pháp đó giúp trẻ ghi nhớ các tác phẩm văn học, trẻ sẽ nhớ lâu vì được nhắc lại ở các môn học khác, các hoạt động khác. Sử dụng tốt biện pháp này giúp tiết học lôi cuốn, phát triển ngôn ngữ và ghi nhớ tác phẩm. Đây là biện pháp quan trọng giúp giáo viên sưu tầm tranh ảnh, nội dung truyện, giúp trẻ có điều kiện tiếp cận với tác phẩm từ đó trẻ thích đọc truyện hơn. Khi sử dụng giải pháp này trẻ được tiếp xúc với với các tác phẩm ở tường, góc truyện thơ và góc chủ đề, trẻ sẽ có điều kiện tiếp cận nhiều hơn làm khắc sâu hình tượng và ghi nhớ tác phẩm văn học. Qua biện pháp này giúp trẻ hiểu những bài thơ, câu truyện, cần cung cấp cho trẻ một cách dễ dàng hơn vì có sự phối hợp của phụ huynh. Biện pháp này giúp phụ huynh biết con mình đang được học chủ đề gì, có thể rèn thêm ở nhà, từ đó chất lượng được nâng cao. Ngoài ra biện pháp này còn giúp trẻ học mọi lúc mọi nơi, góp nguyên vật liệu, quyên góp đồ dùng cho tiết dạy sinh động, phong phú hơn. Nếu thực hiện tốt với những tác phẩm văn học khó có thể nhờ cha mẹ học sinh cho con em mình tìm hiểu thêm ở nhà và củng cố được kiến thức trẻ được học trên lớp. b. Nội dung và cách thực hiện giải pháp, biện pháp: Xác định rõ mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ là quan trọng hàng đầu nên tôi luôn chú trọng vào nội dung cách thức để thực hiện nghiên cứu cũng như tìm hiểu để nâng cao trình độ, cụ thể là môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao Mai. - Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch, lựa chọn phương pháp tổ chức hoạt động phù hợp cho trẻ làm quen với văn học: Như chúng ta đã biết: Sự phát triển tâm lý của trẻ phụ thuộc vào sự phát triển ngôn ngữ và trí tuệ của trẻ chỉ phát triển hoàn thiện khi trẻ lĩnh hội được ngôn ngữ. Do dó, việc phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ phát âm đúng rất là quan trọng. Điều đó cho chúng ta thấy rằng cần phát triển ngôn ngữ đúng lúc, phù hợp với từng lứa tuổi. Môi trường ngôn ngữ là điều kiện không thể thiếu được và không đâu khác, Trường Mầm Non chính là nơi tổ chức môi trường giao tiếp tích cực giúp cho ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt hơn. Ngay từ đầu năm học tôi xác định khă năng nhận thức của trẻ trong lớp phân loại theo từng nhóm. Đối với trẻ, tuy cùng độ tuổi nhưng sự phát triển tâm sinh lý trẻ sẽ không đồng đều, có cháu thì nhanh nhẹn, hoạt bát, nói năng lưu loát và tiếp thu nhanh. Trái lại, có trẻ trong giao tiếp nói năng chưa biết diễn đạt ý nghĩ của mình rõ ràng bằng ngôn ngữ, thể hiện chưa trọn câu, trọn nghĩa. Do vậy, đòi hỏi cô giáo phải hiểu được đặc điểm tâm lý từng trẻ. Từ đó xây dựng kế hoạch và lựa chọn những biện pháp hướng dẫn, rèn luyện, đề tài sao cho phù hợp với từng đối tượng. Tôi xây dựng kế hoạch theo ngày, tuần , tháng mục đích để theo dõi sự phát triển và khả năng lĩnh hội kiến thức của trẻ. Ví dụ : Với những trẻ thông minh nhanh nhẹn, chỉ bằng lời nói, câu đố, câu hỏi gợi mở hoặc hình ảnh trên màn hình trẻ đã hiểu ra. Nhưng đối với trẻ chậm chạp, nhút nhát, cô cần chuẩn bị những câu hỏi ngắn gọn, đơn giản, dễ hiểu và dành nhiều thời gian quan tâm đến trẻ hơn. Đặc biệt chú ý đến việc sửa sai đối với những trẻ nói ngọng, nói lắp. Ví dụ: Có trẻ hay sai dấu ngã nói thành dấu hỏi (“Mũ” nói thành “mủ”- “cái mủ”). “Sữa” trẻ nói thành “sửa” – ( uống sửa). Lại có trẻ hay ngọng nguyên âm: L phát âm thành N, S phát âm thành X. Cô có thể sửa tật của trẻ bằng cách: cô phát âm câu mẫu nhiều lần những câu có chứa thanh nguyên âm hay phụ âm đầu mà trẻ hay sai, trẻ thực hành nói theo mẫu của cô. Cho trẻ phát âm những từ nói về đồ vật, cảnh vật, con vật v.v.có chứa những âm liên quan đến lỗi của trẻ như: cái mũ, bé ngã, lá xanh, con sâu. Bé chơi “Dung dăng dung dẻ” Với những trẻ nói năng không lưu loát, một phần do đặc điểm cá tính, nhưng một phần có lẽ cũng vì vốn từ của trẻ còn nghèo. Với những trẻ này, cô nên rèn luyện và cung cấp vốn từ cho trẻ bằng cách tạo cơ hội cho trẻ được giao tiếp nhiều với cô, với bạn như: Thường xuyên cho trẻ được trả lời những câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp của cô trong giờ học, giờ chơi. Bên cạnh đó cần tạo tình huống và điều kiện cho trẻ được giao tiếp với bạn thông qua hoạt động vui chơi, học tập, qua trò chơi phân vai, vận động, dân gian từ đây trẻ sẽ nghe bạn đọc, cô đọc và đọc theo. Như vậy sẽ giảm đi phần nào những lời nói ngọng. Đối với những trẻ hiếu động, nghịch ngợm, ít chú ý, cô cần có biện pháp thu hút sự chú ý của trẻ bằng cách hướng trẻ vào những câu hỏi kích thích trẻ trả lời, sử dụng công nghệ thông tin, tranh ảnh, mô hình lôi cuốn sự hấp dẫn, chú ý của trẻ, Với cử chỉ âu yếm nhẹ nhàng, lời nói ân cần động viên khen ngợi khéo léo, kịp thời sẽ giúp trẻ cố gắng vươn lên trong học tập. - Biện pháp 2: Sử dụng phương tiện trực quan tăng hứng thú cho trẻ. Trẻ mẫu giáo rất thích được nghe cô kể chuyện, đặc biệt là truyện cổ tích . Nhưng muốn giờ kể chuyện đạt kết quả tốt giáo viên cần nắm vững phương pháp, biết sử dụng các thủ thuật kể chuyện diễn cảm và vận dụng phương pháp một cách linh hoạt trong giờ dạy . Trước hết giáo viên cần nghiên cứu soạn giảng cho kĩ, xác định tác phẩm đó cung cấp kiến thức gì cho trẻ, chuẩn bị đồ dùng ra sao, giới thiệu bài như thế nào, trẻ ứng dụng nhu thế nào trong cuộc sống * Giới thiệu bài: Vào đầu tiết học, cô cần khéo léo thu hút trẻ tham gia hoạt động bằng nhiều hình thức như dùng câu đố, ca dao, tục ngữ, bài hát có nội dung gần gũi liên quan đến truyện kể. Hoặc bằng hình ảnh, vật thật đại diện cho nhân vật chính nào đó trong truyện, tạo sự bất ngờ và gây sự chú ý đặc biệt đối với trẻ. Ví dụ: Với câu truyện “Ai đáng khen nhiều hơn”, cô có thể sử dụng câu đố: “Mắt hồng lông trắng, tai dài, bạn ăn cà rốt đó là con chi?”. Hay với chuyện “Chàng rùa” cô có thể dẫn dắt: “Chúng ta ai cũng có mẹ, có cha. Cha mẹ là người đã sinh ra, nuôi dạy chúng ta khôn lớn, trưởng thành. Biết ơn cha mẹ, nhiều người đã biết sống yêu thương, hiếu thảo với cha mẹ, chàng Rùa là một người con sống như thế đó. Để hiểu rõ về chàng Rùa, hôm nay cô sẽ kể cho các cháu nghe câu chuyện “Chàng Rùa” nhé. Hoặc với truyện “Tấm Cám”, cô có thể đọc: “Bống bống bang bang, lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta, chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người”. Đó là lời của ai? Trong truyện gì ?...Có rất nhiều hình thức giới thiệu. Song, giáo viên cũng phải khéo léo lựa chọn sao cho phù hợp với từng tác phẩm, lôi cuốn được sự tập trung chú ý và hứng thú của trẻ ngay từ những phút giây đầu tiên của tiết học . Sử dụng đồ dùng đơn giản, ngộ nghĩnh, gần gũi để thu hút trẻ nhất là những đồ dùng đồ chơi tự tạo do trẻ làm ra ví dụ như dùng ống chỉ, lõi giấy, hộp giấy, chai lọđể tạo thành một số nhân vật, vẽ thêm mắt mũi, gắn râu tóc, quần áo làm thành một số nhân vật cho trẻ lồng vào ngón tay làm rối rồi đóng vai nhân vật đó. Sử dụng hình ảnh trên powerpoint và sưu tầm tranh ảnh, chọn nhứng hình ảnh có cùng chủ đề tạo thành những bức tranh có nội dung rồi cho trẻ kể theo trí tưởng tượng của trẻ. Khi sử dụng đồ dùng phải kết hợp với lời nói một cách linh hoạt, không đưa ra trước hoặc đưa ra sau làm giảm hứng thú của trẻ và không sử dụng quá nhiều đồ dùng làm trẻ bị phân tán sự chú ý. * Kể truyện: Để các cháu hiểu được nội dung câu chuyện, giáo viên cần cảm nhận được câu chuyện, hiểu nội dung truyện, nhớ được các lời thoại, không chỉ nắm vững phương pháp mà còn phải biết sử dụng các thủ thuật của giọng điệu. Đó là việc sử dụng đúng: Cường độ âm thanh phù hợp với ngưỡng thính giác của trẻ. Tốc độ (nhịp điệu trong giọng đọc lời kể): cường độ và tốc độ đi đôi với nhau, nếu cường độ to thì nhịp điệu nhanh và ngược lại cường độ nhỏ thì nhịp điệu chậm. Ngắt giọng: Ở mỗi đoạn truyện thì có 1 cách ngắt giọng riêng nếu không sử dụng thì ý nghĩa của tác phẩm văn học sẽ bị phá vỡ. Thông qua những ngôn ngữ, giọng điệu của cô sẽ giúp trẻ cảm nhận được tính cách, hành động, tâm trạng của các nhân vật trong truyện . Sau khi giới thiệu bài, cô có thể kể cho trẻ nghe 1 lần. Lời kể rõ ràng mạch lạc và diễn cảm (Không nói ngọng, nói lắp, không dùng từ địa phương ). Chú ý sử dụng ngôn ngữ, giọng kể phù hợp với tính cách nhân vật . Ví dụ: Với truyện “Chú Dê Đen”: Dê Trắng là con vật nhút nhát, cô kể giọng nhỏ, chậm, yếu ớt và ngắt quãng. Dê đen dũng cảm, thông minh, cô kể với giọng bình tĩnh, cường độ âm thanh mạnh mẽ, thể hiện sự đanh thép. Giọng Sói thì hách dịch, quát nạt, sau chuyển dần sang lo lắng, ngần ngừ. Hoặc với truyện “Ba cô gái” cô kể, giọng bà mẹ chậm rãi, yếu ớt, run rẩy. Giọng Sóc con thì hối hả, lo âu khi báo tin người mẹ cho các cô gái, tỏ thái độ giận dữ khi Sóc con không bằng lòng với chị Cả, chị Hai, nét mặt cau có nhíu mày, tay vung mạnh, đồng thời chân dậm mạnh “phình phịch” xuống đất và giọng kể nhẹ nhàng, vui sướng, thể hiện sự đồng tình của Sóc với chị Út khi thấy chị Út sốt sắng về thăm mẹ (cùng với nét mặt tươi cười rạng rỡ của cô ). Khi kể, không đòi hỏi cô phải thuộc lòng từng câu trong truyện ( ngoại trừ những câu đối thoại). Song dù thêm hay bớt, nhưng nhất thiết phải đảm bảo nội dung cốt truyện, biết kết hợp hài hoà ánh mắt, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ và khéo léo sử dụng giáo cụ trực quan. Thống nhất giữa lời nói và hành động. Nghĩa là đồ dùng trực quan phải được đưa ra đúng lúc, khớp với lời kể, động tác thuần thục, chính xác và khéo léo . Ví dụ: Với câu chuyện “Chàng Rùa”, cô kể: Ngày xưa có hai vợ chồng nhà kia (các nhân vật Bố và Mẹ rùa xuất hiện trên bức phông )mãi mới sinh được một người con nhưng lại là một chàng Rùa bé tí ti (nhân vật rối rùa xuất hiện). Như vậy tất cả đều vừa trùng khít với lời kể. Rồi các nhân vật Vua, cô bác nông dân lần lượt xuất hiện với màn trình diễn khéo léo mang tính nghệ thuật cao, các nhân vật cứ lúc ẩn lúc hiện (theo trình tự nội dung truyện) đã cuốn hút trẻ say xưa theo dõi. Vừa được nghe kể, lại vừa nhìn thấy những hình ảnh cụ thể, trẻ sẽ tiếp thu một cách dễ dàng, và tác phẩm ấy sẽ khắc sâu, in đậm trong trí nhớ của trẻ. Trẻ sẽ biết nhận xét, phân biệt, đánh giá đúng tính cách của từng nhân vật, tiết học trở nên sinh động, hấp dẫn và không tẻ nhạt. Sau khi kể lần 1 cô có thể tóm tắt nội dung truyện một cách ngắn gọn, chọn những nét chính làm toát lên nội dung, không diễn giải dài dòng, có thể kết hợp giảng giải từ khó có trong tác phẩm, nhưng cũng có thể kết hợp gỉảng từ, giảng ý khi cô kể lần 2. Ở lần 2, cô kể truyện kết hợp minh hoạ bằng tranh ảnh, mô hình. Tranh minh hoạ, mô hình hay vật thật, với màu sắc đẹp, hài hoà sẽ làm cho câu chuyện trở nên sinh động, thu hút sự tập trung chú ý cao độ của trẻ. Trẻ dễ thuộc, dễ nhớ nội dung tác phẩm. Điều đó sẽ thuận lợi rất nhiều khi tiến hành đàm thoại cùng với trẻ. Các câu hỏi phải ngắn ngọn, dễ hiểu, giúp trẻ diễn đạt được ý tưởng của mình, không gò bó để trẻ trả lời rập khuôn, với trẻ nhút nhát cô thường xuyên gọi để trẻ phát biểu, câu hỏi phải sát với nội dung đề tài. Đàm thoại sẽ giúp trẻ đồng cảm với tác giả, và nếu muốn trẻ đồng cảm với tác giả thì ở phía cô phải hiểu được nội dung của tác phẩm, phải hiểu và nói lại được những điều mà tác giả muốn gởi đến trẻ. Đàm thoại có thể tiến hành dưới nhiều hình thức: Đặt câu hỏi để trẻ suy nghĩ trả lời, hoặc dùng tranh ảnh, mô hình để cùng đàm thoại về nội dung cốt truyện. Cô chú ý đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng đảm bảo tính hệ thống và logic từ đầu đến cuối, không dùng câu hỏi mà trẻ chỉ trả lời có hoặc không. Ví dụ: Với câu chuyện “Quả bầu tiên”, nội dung câu hỏi đàm thoại có thể là : + Trong truyện quả bầu tiên có những nhân vật nào? + Chú bé là người như thế nào? + Chú bé đã làm gì khi chim én bị thương? + Khi mùa xuân đến, én đã mang gì về cho chú bé? + Vì sao chú bé được hưởng quả bầu tiên đầy vàng bạc?...... + Nếu con là chú bé, con sẽ làm thế nào? + Quá trình đàm thoại, cô có thể yêu cầu trẻ thể hiện tính cách nhân vật bằng ngữ điệu, cử chỉ giống như thể hiện một vai diễn. Như vậy đã góp phần giảm bớt sự gò bó, căng thẳng, tạo không khí sôi nổi, nhẹ nhàng, thoải mái cho phần đàm thoại. Khi trẻ đã cảm nhận được truyện, sau phần kể chuyện, để tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện khả năng của mình, cô tổ chức cho trẻ kể lại truyện dưới nhiều hình thức: + Cô kể, cháu tham gia, thực hiện bằng cách trả lời những đoạn đối thoại + Cháu kể lại truyện hoặc từng đoạn truyện với sự giúp đỡ của cô + Kể chuyện kết hợp minh hoạ tranh .v.v Và dù kể dưới hình thức nào, cô cũng cần lưu ý việc sửa sai kịp thời cách phát âm, cách diễn đạt của trẻ. Cũng có thể tổ chức cho trẻ kể truyện dưới hình thức đóng kịch. Hoạt động này trẻ rất hứng thú. + Đối với thơ: Các cháu mẫu giáo thích đọc thơ, đặc biệt là những bài thơ có vần điệu dễ nhớ, biểu lộ tình cảm êm ái, vui tươi. Để giúp trẻ hứng thú hơn trong hoạt động đọc thơ tôi luôn thay đổi hình thức tổ chức, lồng ghép xen kẽ các nội dung tích hợp và các trò chơi nhẹ nhàng. Trẻ đọc thơ dưới nhiều hình thức: Đọc luân phiên theo tổ, nhóm, thi đua xem tổ nào đọc hay, đọc đối đáp giữa cô và trẻ Cũng như truyện để tạo hứng thú và sự tập trung cao độ của trẻ, khi vào bài, cô có thể sử dụng phương pháp trực quan để giúp trẻ đồng cảm, cảm thụ tác phẩm như: sử dụng công nghệ thông tin tranh ảnh, vật thật, đàm thoại với trẻ bằng những câu hỏi ngắn gọn, cho trẻ hát những bài hát có nội dung gần gũi để dẫn dắt trẻ đến với bài thơ. Ví dụ: Cô bật màn hình với nhiều loại bát có hoa văn khác nhau để giới thiệu bài thơ “Cái bát xinh xinh” hay hát bài “Bông hoa mừng cô” để giới thiệu bài thơ “ Bó hoa tặng cô”.v.v..và như vậy, các cháu sẽ đến với tác phẩm một cách dễ dàng, hứng thú. Quá trình dạy thơ; cũng như truyện, cô phải đảm bảo đủ các phần theo trình tự tiết học. Xác định đúng yêu cầu, nội dung cần truyền đạt. Để trẻ hiểu, cảm thụ tốt bài thơ thì việc đọc mẫu của cô cũng giữ một vai trò hết sức quan trọng. Vì vậy, khi đọc mẫu, tuỳ từng bài thơ, cô thể hiện sao cho phù hợp. Cách đọc diễn cảm đó là: Biết ngắt giọng đúng chỗ, thể hiện sắc thái, âm điệu của mỗi bài thơ. Ví dụ: Bài thơ “Làm anh”cô đọc với giọng vui hóm hỉnh . Bài thơ “Cô giáo” cô đọc hơi chậm, thể hiện tình cảm tha thiết, dịu dàng . Còn đối với bài thơ “Ảnh Bác” cô phải đọc với nhịp điệu chậm rãi vừa phải, thể hiện sự trang trọng, tình cảm yêu quý. Biết ngắt giọng ở các câu : Cháu ơi/đừng có chơi bời đâu xa Trồng rau /quét bếp đuổi gà Thấy tàu bay Mỹ/ nhớ ra hầm ngồi .v.v Hoặc những bài thơ mang âm hưởng đồng dao như: “Con công hay múa” cô đọc theo nhịp 2/2 “ Con công/hay múa Nó múa/làm sao Nó rụt /cổ vào Nó xòe/cánh ra” Hay bài “rau xanh” cô phải đọc theo cách đối đáp, (đọc nhẹ ở cuối câu, chữ rau đọc nhẹ và đọc mạnh ở 2 chữ cuối) “Che mưa che nắng Chỉ đường lên chùa Là rau tần ô Hành hương thơm ngát Bỏ vô nồi kho Mực tím ngan ngát Là rau diếp cá Là rau mồng tơi Cho vô cối giã Mình yêu suốt đời Là rau càng cua Là cây rau má”. Đồng thời khi đọc mẫu cô cần chú ý thể hiện kết hợp ánh mắt, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ làm cho bài thơ trở nên sống động. Từ đó sẽ thu hút được sự chú ý của trẻ, tạo cho trẻ sự hưng phấn, hứng thú đọc thơ, có thể cho trẻ đọc nhẩm, đọc thầm theo cô. Cô dạy trẻ đọc thơ qua tranh để nâng cao chất lượng văn học và làm quen với chữ viết bằng một số hình ảnh và đọc luân phiên, đọc đối, đọc đuổi.v.v...Khi trẻ đã đọc thuộc thơ, cô cho trẻ biểu diễn thơ phối hợp làm động tác minh hoạ. Động tác minh hoạ sẽ giúp trẻ dễ nhớ và làm cho tiết học thêm sinh động. Để tránh mệt mỏi, cô cần chú ý thay đổi hình thức, thay đổi đội hình, xen kẽ những trò chơi nhẹ giữa các phần chuyển tiếp trong tiết học như trò chơi “Bốn mùa” “ Chim bay cò bay” “pha nước chanh”.v.vMột điều quan trọng không thể thiếu đó là sửa sai kịp thời cho trẻ về cách phát âm, cách luyện giọng và sự thể hiện cảm xúc của bài thơ. Để củng cố bài thơ, câu chuyện cô tổ chức các trò chơi để khắc sâu những kiến thức vừa cung cấp cho trẻ. + Sử dụng phương tiện trực quan: Có thể nói sự chuẩn bị chu đáo của cô là một yếu tố quan trọng mang lại sự thành công cho tiết dạy. “Làm quen với Văn học” là một môn mang nét đặc trưng riêng, muốn dạy tốt cần phải có sự đầu tư thích đáng: Đầu tư cho việc nghiên cứu tác phẩm, chuẩn bị đồ dùng và trước hết phải thuộc tác phẩm. Từ đó nghiên cứu bài soạn để xác định mục đích yêu cầu của từng thể loại mà sử dụng phương pháp truyền thụ cho phù hợp. Bài soạn có đầy đủ, chi tiết và sáng tạo thì tiết dạy mới sinh động, hấp dẫn và lôi cuốn trẻ. Vì vậy giáo viên cần cố gắng nghiên cứu tài liệu hướng dẫn về bộ môn, tham gia học tập chuyên đề, thường xuyên dự giờ của những giáo viên giàu kinh nghiệm, tham gia thao giảng và dự thi tay nghề Biết đúc rút kinh nghiệm về phương pháp, cách tổ chức tiết học cũng như những thủ thuật, nghệ thuật của giáo viên khi lên lớp . Ngoài ra, nên theo dõi các chương trình dành cho thiếu nhi như: Vườn cổ tích, khoa học và giáo dục v.v ..... Đặc biệt, tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng. Vì vậy song song với việc nghiên cứu tác phẩm, chuẩn bị giáo án, cô cần phải chuẩn bị đầy đủ, chu đáo đồ dùng ứng dụng tốt công nghệ thông tin vào bài dạy. Đó là những giáo cụ trực quan cần thiết, là phương tiện tốt nhất để trẻ tri giác, giúp trẻ ghi nhận sự vật, hiện tượng dễ dàng và bền vững. Yêu cầu hình ảnh, đồ dùng ở đây phải đẹp, cái đẹp muốn nói ở đây là những hình ảnh, đồ dùng có màu sắc hài hoà. Kích cỡ hợp lý, mang tính khoa học, sáng tạo, tính giáo dục, tính thực tiễn, phù hợp với bài thơ, câu chuyện, có thể sử dụng trong tiết dạy một cách có hệ thống và logic . Có thể tận dụng những vật liệu như vải vụn, bông, len, xốp, lon bia, bìa bịch .để tạo nên những đồ dùng đẹp như: Rối, tranh minh hoạ, mô hình, tranh động những trang phục văn nghệ để trẻ thể hiện tái tạo lại tác phẩm thông qua trò chơi đóng kịch. Vòng thể dục, các chướng ngại vật hoa, lá, cỏ, cây bằng xốp .Giấy màu, hồ dán, bút màu ...để trẻ sử dụng khi tích hợp các môn học khác. Đó là những nhân vật rối, con rối dược cắt may bằng vải vụn, có mái tóc được bện bằng những sợi len màu đen, vàng óng ả, đôi mắt đen tròn là những hột nút nhỏ xinh. Những miếng xốp màu, bìa cứng, các hột hạt có thể dán thành những con vật, cây xanh, hoa lá làm bức tranh thêm sống động, phù hợp với nội dung của từng tác phẩm . - Biện pháp 3: Tích hợp văn học với các môn học khác và các hoạt động: * Phối hợp giữa các môn học: Do đặc điểm tâm, sinh lý cuả trẻ phát triển chưa hoàn thiện, vốn từ còn nghèo, trí nhớ có chủ định, khả năng phát âm, khả năng diễn đạt còn hạn chế. Vì vậy, trong quá trình hướng dẫn các môn học khác, cô cần biết lồng ghép kiến thức văn học vào, nhằm củng cố kiến thức đã học, đồng thời luyện khả năng phát âm, cách diễn đạt cho trẻ. Hơn nữa, tích hợp với các môn học khác sẽ làm cho tiết học trở nên sôi động, hấp dẫn và tránh đi sự nhàm chán, tẻ nhạt đối với trẻ . Ví dụ: Với môn : “Khám phá khoa học” Đề tài: Một số phương tiên giao thông Cô có thể dùng câu đố : “Xe hai bánh Chạy bon bon Máy nổ giòn Kêu bình bịch” (Xe máy) Hay câu đố: “Chẳng phải chim mà bay trên trời Chở được nhiều người đi khắp mọi nơi” (Máy bay) Để giới thiệu bài hoặc củng cố kiến thức cho trẻ. Những câu đố nghe vừa vui, vừa dí dỏm, sinh động, vừa giúp trẻ dễ nhớ, dễ phân biệt các phương tiện giao thông. Đồng thời, qua đó trẻ cũng cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cách gieo vần, ngắt giọng, âm điệu, nhịp điệu của bài thơ, câu đố . Hay với môn “Làm quen với chữ cái”. Có lẽ đây là môn học có tác dụng hỗ trợ rất nhiều cho bộ môn văn học. Hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái là giúp trẻ nhận biết và phát âm chữ cái. Trẻ phát âm chuẩn thì đọc thơ, kể chuyện sẽ rõ ràng, mạch lạc và diễn cảm. Bằng câu thơ : “O tròn như quả trứng gà Ô thì đội mũ , ơ thời có râu” Hay câu đố : “Nét tròn em đọc chữ o Khuyết đi một nửa sẽ cho chữ gì?” Từ đó giúp trẻ ghi nhớ dấu hiệu từng chữ cái dễ dàng. Ngoài ra, vào đầu các giờ học “ Làm quen với toán”; “Tạo hình” cô có thể cho trẻ đọc các bài thơ đã học. Như vậy, vừa là để ổn định lớp học, vừa có tác động củng cố kiến thức cho trẻ. Hoặc cho trẻ đọc thơ, ca dao, đồng dao trong quá trình tổ chức tiết học. Chẳng hạn: Khi chuyển tiếp giữa phần này với phần khác của tiết học, làm thay đổi bầu không khí, và có tác dụng luyện kỹ nă
Tài liệu đính kèm: