Chuyên đề Phương pháp dạy học hát môn Âm nhạc Lớp 3

 tập và kiểm tra.
Chương trình gồm 2 phần :	
a) Học hát :
- HS được học 11 bài hát trong đó có bài Quốc ca Việt Nam, 2 bài dân ca, 1 bài hát nước ngoài.
- Tiếp tục tập các kĩ năng ca hát đã học. Tậïp hát ngân giọng. Bước đầu tập hát diễn cảm theo tốc độ và sắc thái tình cảm của bài. Tập đánh nhịp 2/4.
- Tiếp tục tập hát kết hợp vận động phụ họa, múa đơn giản hoặc trò chơi âm nhạc.
- Các bài hát được lựa chọn gồm có :
Quốc ca Việt Nam (Văn Cao)
Bài ca đi học (Phan Trần Bảng)
Đếm sao (Văn Chung)
Gà gáy (Dân ca Cống)
Lớp chúng ta đoàn kết (Mộng Lân)
Con chim non (Dân ca Pháp)
Ngày mùa vui (Dân ca Thái – lời mới : Hoàng Lan)
Em yêu trường em (Hoàng Vân)
Cùng múa hát dưới trăng (Hoàng Lân)
Chị Ong Nâu và em bé (Tân Huyền)
Tiếng hát bạn bè mình (Lê Hoàng Minh)
b) Phát triển khả năng nghe nhạc :
- Nghe và nhận biết một số nhạc cụ dân tộc phổ biến như : đàn bầu, đàn nguyệt (đàn kìm), đàn thập lục (đàn tranh) qua băng nhạc.
- Nghe 2 truyện kể về âm nhạc.
- Tập nhận biết tên nốt nhạc, vị trí các nốt trên khuông (chủ yếu thông qua các trò chơi âm nhạc).
- Tập nhận biết hình nốt nhạc : trắng, đen, móc, đơn, móc kép, các dấu lặng đen, lặng đơn. Tập nói tên các nốt nhạc trên khuông (bao gồm tên nốt, hình nốt).
 3/ Phương pháp dạy học hát:
 a/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
 - Để có một giờ học hát thành công giáo viên và học sinh cần chuẩn bị:
 * Đối với học sinh:
- Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập.
- Cần xây dựng nề nếp học tập ngay từ buổi học đầu tiên.
- Tạo cho các em có được thái độ, ý thức học tập đối với môn âm nhạc.
 - Quan sát, lắng nghe, cảm nhận cách phát âm, lấy hơi đúng, thoải mái, giúp các em có được sự tự tin đứng trước tập thể lớp để biểu diễn.
 * Đối với giáo viên:
 - Muốn dạy tốt một bài hát giáo viên cần:
 + Chuẩn bị kỹ bài soạn. 
 + Phải nắm vững bài hát đó, hát đúng cao độ, trường độ và diễn cảm.
 + Tìm hiểu nội dung, xuất xứ bài hát để giới thiệu cho học sinh. 
 + Chuẩn bị các phương tiện phục vụ tiết dạy.
 b/ Phương pháp dạy học hát:
Muốn dạy một bài hát, trước tiên giáo viên phải nắm vững bài hát đó, hát đúng cao độ, trường độ và diễn cảm. Phải tìm hiểu nội dung, xuất sứ của bài hát để chủ động giới thiệu tới các em, sau đó hát mẫu cho học sinh nghe để tạo ra sự chú ý và hào hứng khi chuẩn bị học bài hát mới.
Giáo viên phải hiểu rõ yêu cầu cần đạt khi thực hiện việc dạy hát cho học sinh:
+ Hát đúng (lưu ý: tránh ngọng)
+ Hát đều.
+ Hát diễn cảm..
+ Hát rõ lời.
 3. Khi tiến hành dạy hát, cần trang bị cho học sinh các kĩ năng ca hát phổ thông như:
+ Tư thế hát: Đầu thẳng, vai không so, thân thoải mái.
+ Hơi thở: Lấy hơi bằng mũi.
+ Phát âm: Gọn, khẩu hình tròn, đẹp.
+ Hát đồng đều.
+ Hát diễn cảm.
 4.Sử dụng hiệu quả các phương tiện trong dạy học hát: 3 nhóm
+ Nhóm 1: Các dụng cụ phổ thông: Đàn organ, guitare, trống con, mõ, sinh tiền, thanh phách, song loan, quả xóc,
+ Nhóm 2: Các giáo cụ trực quan như: tranh ảnh, mô hình,
+ Nhóm 3: Các trang thiết bị khác: băng đĩa (hình, tiếng), máy thu- phát, trang âm, loa đài,
 - Ngoài ra, cách thức dạy một bài nhạc có rất nhiều phương pháp nhưng đối với chúng tôi để giúp học sinh dễ tiếp thu bài học nhất đó là phương pháp vừa đàn giai điệu kết hợp với việc truyền miệng. Trước tiên giáo viên giới thiệu nội dung của bài học nhằm giúp các em hiểu và cảm nhận ở bài học đó tác giả nói lên tình cảm của bài hát là như thế nào, cách thể hiện bài hát ra sao, tốc độ nhanh hay chậm, vui hay buồn Sau đó hướng dẫn các em đọc lời ca. 
 - Việc phát âm chính xác và rõ lời ca là rất quan trọng, giáo viên phải lắng nghe giọng đọc qua việc đọc lời ca, sau đó tìm ra em nào có giọng phát âm chưa chuẩn rồi sửa ngay cho các em từng bước một. Tiếp đến giáo viên hướng dẫn từng câu hát trên giai điệu của đàn giúp học sinh nghe và cảm nhận giai điệu giữa truyền miệng của giáo viên và giai điệu đánh từ đàn. Học sinh tự biết mình đã hát sai câu nào, ô nhịp nào. Từ đó việc sửa sai cho các em không còn mấy khó khăn cả về giai điệu và nhịp.
 4/ Quy trình dạy hát:
 *Bước 1: Giới thiệu bài hát.
 - Giáo viên dùng tranh, ảnh để minh họa cho sinh động (chân dung các nhạc sĩ, hoặc nội dung bài hát)
 - Giáo viên đặt các câu hỏi gợi mở cho học sinh nhận xét, trả lời qua quan sát tranh ảnh.
 - Giáo viên giới thiệu tên bài hát, tên tác giả, nội dung bài hát.
 *Bước 2 : Nghe hát mẫu.
 - Giáo viên mở băng nhạc, đĩa nhạc cho học sinh nghe hoặc giáo viên tự trình bày (biểu diễn) để học sinh cảm nhận giai điệu bài hát sẽ học.
 - Giáo viên nên cho học sinh nói lên cảm nhận của mình khi được nghe bài hát.
 *Bước 3: Đọc lời ca.
 - Giáo viên hướng dẫn cả lớp đọc lời ca (có thể đọc trơn, có thể đọc theo tiết tấu lời ca).
 - Giáo viên chỉ định đọc cá nhân hoặc nhóm.
 - Giáo viên giải thích những từ khó (nếu có)
 - Giáo viên chia câu hát, lưu ý cho học sinh những chỗ cần quan tâm để chỉnh sửa.
 *Bước 4: Khởi động giọng.
 - Giáo viên đàn từng chuỗi âm ngắn, đơn giản rồi cho học sinh hát theo bằng các nguyên âm: A, O, U, Ư hoặc MA, MO, MI....
 - Giáo viên phải dịch giọng cho phù hợp với đối tượng học sinh của lớp(không nên để học sinh hát theo giọng của giáo viên mà giáo viên sẽ theo học sinh)
 *Bước 5 : Tập hát từng câu.
 - Mỗi câu hát giáo viên nên đàn giai điệu 2 - 3 lần để học sinh nghe và hát nhẩm theo ( củng có thể giáo viên hát từng câu cho học sinh nghe).
 - Giáo viên đếm, bắt nhịp để học sinh hát hòa vào theo đàn .
 - Hướng dẫn học sinh lấy hơi sau mỗi câu hát và sửa sai (nếu có).
 - Giáo viên chỉ định học sinh khá hát mẫu.
 - Giáo viên hướng dẫn học sinh hát theo các hình thức khác nhau (đơn ca, tốp ca, tổ, nhóm....) cho học sinh nhận xét, đánh giá. Giáo viên kết luận và có thể minh họa lại.
 - Hướng dẫn học sinh tập hát tiếp theo đến hết bài hát.
 *Bước 6: Hát cả bài.
 - Giáo viên đệm đàn cho học sinh hát cả bài.
 - Sửa những chỗ học sinh hát sai (nếu có).
 - Cho học sinh hát đúng tốc độ.
 - Thể hiện sắc thái tình cảm bài hát .
 *Bước 7: Củng cố kiểm tra.
 - Giáo dục thẩm mĩ cho các em thông qua nội dung bài hát .
 - Đặt câu hỏi để các em trả lời (nội dung bài hát nói gì ? cảm nhận của em về giai điệu....)
5/ Tiến trình lên lớp:
1. Ôn định tổ chức:
2. Kiểm tra dụng cụ học tập: 
- Khởi động giọng, cho học sinh hát một bài để tạo không khí cho tiết học.
3. Dạy bài mới:
* Giới thiệu bài hát – tác giả
* Các hoạt động dạy học:
- Hoạt động 1: Dạy bài hát 
- Hoạt động 2: Hát kết hợp gõ đệm.
4. Củng cố- dặn dò:
 - Trình tự nói trên có thể thực hiện linh hoạt trong từng tiết học. Trong sách giáo viên, mỗi bài đều được bố trí dạy 2 tiết liên tiếp. Trong tiết thứ 2 tập trung vào việc ôn luyện, củng cố, sửa chữa chỗ hát sai và kết hợp thêm một số trò chơi cho giờ học sinh động.
 5. Kiểm tra, đánh giá: 
 Đối với môn âm nhạc, kết quả học tập của học sinh thể hiện qua việc rèn luyện và thực hành. Vào đầu tiết học không nhất thiết phải kiểm tra bài cũ mà nên cho các em ôn tập lại bài vừa học.
 - Giáo viên đánh giá kết quả thực hiện của học sinh theo Thông tư 22 bằng nhận xét để động viên các em học tập. 
 - Mỗi tuần có 1 tiết học Âm nhạc chính, do đó trong mỗi tiết học giáo viên cần phải huy động để nhiều học sinh được tham gia bài học. Qua đó giáo viên có thể quan sát sự tiến bộ hoặc những thiếu sót của từng em để hướng dẫn giúp các em hoàn thành bài học. Nhận xét đánh giá học sinh Tiểu học theo Thông tư 22 môn Âm nhạc có 3 mức độ: Hoàn thành tốt, hoàn thành, chưa hoàn thành.
* Bài soạn minh họa:
Tuần: 14
Thứ năm ngày 08 tháng 12 năm 2016
Âm nhạc
HỌC BÀI HÁT: NGÀY MÙA VUI (LỜI 1)
 Dân ca: Thái
 Lời mới: Hoàng Lân
I/ Mục tiêu:
- Hướng dẫn HS học lời 1 bài hát Nngày mùa vui, biết bài hát Ngày mùa vui là một bài dân ca của dân tộc Thái.
- Hát thuộc lời, đúng giai điệu. Biết hát hoà giọng, đối đáp.
- Giáo dục HS yêu quý, ý thức gìn giữ, bảo tồn dân ca.
II/ Chuẩn bị:
* Giáo viên: - Đàn phí điện tử.
 - Hát chuẩn xác bài hát Ngày mùa vui.
	 - Tranh ảnh minh họa.
* Học sinh: - Tập bài hát lớp 3- vở ghi.
III/ Các hoạt động dạy và học:
 1. ổn định tổ chức: Hát đầu giờ
Kiểm tra bài cũ: Hát bài Con chim non.
Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* Hoạt động 1: Dạy bài hát 
Ngày mùa vui ( Lời 1)
Ngoài đồng lúa chín thơmv
Con chim hát trong vườn/
Nô nức trên đường vui thayv
Bõ công bao ngày mong chờ/
Hội mùa rộn ràng nơi nơiv
Có đâu vui nào vui hơn/
Ngày mùa rộn ràng quê hươngv
- Giới thiệu bài hát: Dân tộc Thái là dân tộc ít người, sống nhiều ở vùng Tây Bắc đất nước ta, người dân cần cù lao động.
Bài hát Ngày mùa vui được Nhạc sĩ Hoàng Lân đặt lời mới, nội dung ca ngợi mùa lúa chín, thể hiện niềm vui xướng của mọi người trong ngày hội mùa bội thu; thóc vàng đầy sân, gợi lên phong cảnh thiên nhiên thanh bình, cuộc sống ấm no hạnh phúc trên khắp bản làng. 
( Quan sát tranh về phong cảnh núi rừng Tây Bắc và đồng bào Thái trong trang phục của họ)
- Hát mẫu: Đệm đàn và biểu diễn trước lớp.
- Hướng dẫn đọc lời ca:
- Chia câu (/) và chỗ lấy hơi (v)
- Hướng dẫn học từng câu:
 + Tiến hành dạy nối móc xích từng câu đến hết bài.
* Chú ý:
- Đàn giai điệu từng câu cho HS hát theo.
- Giải thích những ca từ khó.
- Hướng dẫn HS lấy hơi đúng chỗ
- Thể hiện đúng tính chất của bài.
* Hoạt động 2: Luyện tập
- Đệm đàn cho HS hát.
- Nhận xét.
- Chia lớp thành 4 nhóm: Đệm đàn cho HS hát đối đáp.
- Nhận xét.
- Cho HS hát cá nhân.
- Nhận xét.
* Hoạt động 3 Hát kết hợp gõ đệm.
- Giáo viên hướng dẫn vừa hát vừa gõ đệm theo phách.
 Ngoài đồng lúa chín thơm
 x x x
- Hướng dẫn vừa hát vừa gừ đệm theo nhịp 2:
 Ngoài đồng lúa chín thơm.
 x x
- Chỉ định nhóm thực hiện

 - Nghe.
 - Quan sát tranh.
- Nghe
- Đọc lời ca theo tiết tấu.
- Đánh dấu vào bài hát.
- Thực hiện theo hướng dẫn của GV.
- Cả lớp thực hiện 2-3 lượt.
- Thực hiện theo hướng dẫn của giáo viên.
- Mỗi nhóm hát một câu.
- 2-3 HS lần lượt thể hiện.
- Nghe- Quan sát và thực hiện
- Nghe- Quan sát và thực hiện
- Một nhóm học sinh thực hiện
Củng cố- Dặn dò:
 - Nêu nội dung bài học.
 - GVđệm đàn, cả lớp hát lại bài hát Ngày mùa