Báo cáo Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn cho trẻ 5-6 tuổi trong trường Mầm non, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc

a tuổi nhà trẻ là rất quan trọng với sự phát triển của trẻ về sau, cho lên cha mẹ trẻ rất quan tâm tới việc học của trẻ.
- Luôn nhiệt tình quan tâm đến các hoạt động chung của lớp và luôn lắng nghe những nội dung tuyên truyền về hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ của nhà trường và của lớp.
- Phụ huynh tham gia đóng góp kinh phí đầy đủ để mua đồ dùng cho trẻ học tập và vui chơi.
* Đối với trẻ
- Các cháu được học cùng độ tuổi.
- Các cháu ngoan ngoãn, khoẻ mạnh, thích đi học.Bên cạnh những mặt thuận lợi bản thân tôi gặp không ít khó khăn:
b. Khó khăn
* Về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho chuyên đề 
- Do nằm ở trung tâm nên nhu cầu gửi con đến lớp của các bậc phụ huynh rất lớn, lớp học chật trội do số trẻ đông, diện tích lớp lại nhỏ đó ảnh hưởng không ít đến chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ.
- Trang thiết bị dạy học chưa được đa dạng và phong phú.
* Đối với giáo viên
- Do lớp học quá đông hơn 45 cháu một lớp nên giáo viên không có nhiều thời gian để rèn và dạy trẻ.
- Đồ dùng tranh ảnh còn hạn chế.
- Đồ dùng tự tạo phục vụ cho hoạt động còn ít, chưa phong phú.
* Đối với cha mẹ trẻ
- Phụ huynh ở lớp phần lớn là làm nông thôn và làm công nhân nên ít có thời gian và điều kiện quan tâm đến con em mình, đặc biệt là việc kèm cặp các cháu học. 
- Một số phụ huynh chưa qua tâm về kiến thức chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ, các nội dung liên quan đến con mình.
* Đối với trẻ.
Trong năm học qua tìm hiểu tôi thấy được các cháu 100% con em nông thôn nên ít được sự quan tâm, chăm sóc, bồi dưỡng của bố mẹ về khả năng hiểu biết của trẻ còn hạn chế một số cháu chưa được học lớp 4- 5 tuổi nên còn nhút nhát chưa biết cách cầm bút, cách ngồi và nhận biết về toán. Đây cũng là một trong những khó khăn khi giáo viên truyền thụ kiến thức cho trẻ. Đặc biệt là môn toán, có tiết kiến thức theo chương trình là tiết ôn luyện, nhưng đối với những cháu mới thì lại là dạy kiến thức hoàn toàn mới. Năm học 2016-2017. Tôi rất quan tâm đến việc dạy toán cho các cháu, soạn bài đầy đủ trước khi lên lớp, trên lớp tôi dạy đúng thời gian biểu, không cắt xén giờ dạy, các bài được dạy đúng theo kế hoạch chuyên môn, có đồ dùng trực quan. Tôi dạy theo đúng phương pháp bộ môn.
Qua nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng tôi đã tiến hành khảo sát trẻ đầu năm và thu được kết quả như sau:
- Đầu năm học 2016 – 2017 qua khảo sát trên trẻ 45 cháu 5-6 tuổi ở ngay tại lớp tôi phụ trách tôi đã rút ra một số vấn đề sau: 
+ Có 55% các cháu yêu thích bộ môn toán như các cháu đã biết xác định cao thấp, màu sắc, số lượng, hình khối, kích thước nhật biết được khá tốt.
+ Còn lại 35% trung bình.
+ 10% cháu yếu kém chưa xác định được bộ môn toán, không phân biệt được hình khối, số lượng đó là những cháu chưa đi học lớp 4- 5 tuổi.
* Qua khảo sát ban đầu tôi thấy
Khả năng hứng thú và tính tích cực của trẻ chưa được phát huy và kết quả trẻ nắm kiến còn thấp tôi thấy do một số nguyên nhân sau: 
- Do chưa tạo ra được môi trường toán học cho trẻ. 
- Chưa có nhiều đồ dùng đẹp và sáng tạo. 
- Chưa gây được sự tập trung chú ý tạo hứng thú cho trẻ trong quá trình dạy. 
Trước thực trạng trên, tôi đã xây dựng và bồi dưỡng kiến thức về toán học cho bản thân mình là công việc cần thiết và cấp bách.
6.2. Về khả năng ứng dụng của sáng kiến
Với trẻ 5 -6 tuổi việc làm quen với biểu tượng toán là hoạt động cần thiết, không những tạocho trẻ có được tính nhanh nhẹ, thông minh, hoạt bát, sáng tạo trong khi trẻ thực hiện hoạt động ở trên lớp cũng như trong các hoạt động khác mà còn góp phần phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mẫu giáo. Bên cạnh 
đó còn giúp trẻ có tâm thể vững vàng trước khi bước vào lớp 1, Muốn trẻ hoà hứng tham gia và yêu thích học toán thì phải xây dựng nề nếp thói quen tốt trong học tập cho trẻ như cách ngồi học đúng tưthế, cách trẻ lời câu hỏi của cô, cách giơ thẻ số và cách sử dụng trực quan khi tham gia các hoạt động nhưthế nào: Cách thực hiện các bước trong hoạt động làm quen với toán ra sao? phải phân nhóm số trẻ có khả năng nhận biết nhanh, chăm, bình thường, để tiện theo dõi và có kế hoặc cụ thể để bỗi dưỡng đồng thoèi kết hợp với phụ huynh họcsinh để cùnggiáodục trẻ. Trong quátrìnhgiảng dạy thực nghiệm tôi đã tìm ra một số phương pháp đơn giản nhưng hợp lý và phù hợp nhưsau.
Xuất phát từ đặc điểm nhận thức của trẻ về biểu tượng toán mang nặng cảm tính nên tôi đã sử dụng thủ thuật gây hứng thú cho trẻ ngay từ tiết học đầu tiên, nhằm tạo cho trẻ một tâm trạng vui vẻ, phấn khởi khơi gợi tính tò mò ham hiểu biết của trẻ .
6.2.1. Biện pháp thứ nhất: Sử dụng mô hình, sa bàn, bài thơ câu chuyện. 
* Sử dụng mô hình, sa bàn, bài thơ câu chuyện. 
- Tôi sử dụng mô hình, sa bàn hoặc một câu chuyện, bài thơ một trò chơi đẻ dẫn dắt trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với biểu tượng toán
VD: “Nhận biết phân biệt khối trụ, khối vuông, khối chữ nhật” Tôi chọn chủ điểm Quê Hương - Thủ đô - Bác Hồ. Tôi đã dùng mô hình Lăng Bác được xếp theo hình thức sau.
- Lăng Bác xếp bằng khối chữ nhật.
- Hàng rào xung quanh lăng Bác xếp bằng khối vuông 
- Cột trụ cổng vào Lăng Bác xếp bằng khối trụ
- Bóng đèn trên cột trụ dược xếp bằng khối cầu
Khi gợi mở cho trẻ vào chủ điểm vào bài giáo viên nói. Hôm nay cô cùng các con sẽ đi thăm một nơi rất đẹp ở thu đô Hà Nội, Khi đi đến trước Mô hình co hỏi trẻ: Chúng mình đang được đến thăm nơi nào vậy nhỉ? Mô hình lăng Bác có gì? đặc biệt không? trẻ nêu được là “ Lăng Bác được xếp bằng khối chữ nhật, hàng rào xếp băng khối vuông, đó là những khối đã học rồi ạ”. Cô nhắcl ại và nhấn mạnh yêu cầu, để hiểu kỹ hơn về đặc điểm riêng của từng khối đó hôm nay cô và các con sẽ cùng khám phá tìm hiểu nhé! ( Cô và trẻ vào bài).
Nhưng đối với bài làm quen với biểu tượng về số lượng tôi cũng gợi ý đẫ dắt trẻ đưa trực quan ra bằng bài thơ
VD: Bài số 8( tiết 1) chủ đề thế giới thực vật. Bài thơ “ Mèo đi câu cá”, sau đó tôi hỏi trẻ : trong bài thơ nói về ai? Trẻ trả lời : Nói về anh em nhà mào đi câu ca! Tôi đã chuẩn bị sẵn đồ dùng trực quan của mình và trẻ giống nhau là 2 nhóm : Mèo và cá có số lượng 8 Tôi nói: Vậy chúng mình cùng nhau xếp tương ứng mèo và cá ra để tạo nhóm mới ( Trẻ xếp 8 con mèo trên và 8 con cá dưới).
Việc gây hứng thú ngay từ đầu tiên tiết học bằng đồ dùng trực quan không những tạo được sự chú ý cho trẻ ngay từ đầu mà còn tạo cho trẻ một tâm lý thoái mái để trẻ dễ dàng tiếp thu nội dung trọng tâm của tiết học.
6.2.2. Biện pháp thứ hai: Việc lựachọn và sử dụng trực quan đúng lúc, đúng chỗ.
Xuất phát từ đặc điểm nhận thức của trẻ 5 -6 tuổi là tư duy trực quan hình tượng nhưng do trẻ chưa học qua chương trình mẫu giáo bé và mẫu giáo nhỡ. Nên trong quá trình dạy trẻ tôi thường kết hợp giữa vật thật, tranh ảnh với mô hình với nhau.
Đồ dùng trực quan phải đủ, đẹp, hấp dẫn, phù hợp với từng tiết học, đúng chủ điểm, trẻ phải có đồ dùng trực quan như cô để thao tác và sử dụng cùng một lúc với cô nhịp nhàng.
Thao tác cô đưa ra trực quan phải rõ ràng, dứt khoát để trẻ không lúng túng khi làm theo cô.Cô hướng dẫn trẻ sử dụng đồ dùng trực quan trong quá trình học tập phải đúng lúc. Các đò dùng trực quan tôi chuẩn bị cho trẻ theo mức độ phức tạp dần. Khi trẻ sử dụng thành thạo tôi động viên khuyến khích trẻ, nếu trẻ còn lúng túng chưa thành thạo trẻ sẽ được hướng dẫn tỉ mỉ và sẽ được sửa luôn nếu sai sót.
Đối với trực quan có nhược điểm riêng biệt, đặc biệt tôi sử dụng câu đố để đưa trực quan ra.
VD: Khối vuông và khối cầu tôi dùng câu đố để trẻ đoán.
Khối gì xinh xắn
Sáu mặt hình vuông.
Bế hãy đoán xem.
Khối gì thế nhỉ?
Hay:
khối gì tròn lắm.
Không xếp chồng được đâu.
Không đứng yên được lâu.
Động vào lăn lông lốc.
Để liên kết các nội dung trong một tiết học được liên hoàn và chuyển sang nội dung mới một cách linh hoạt, đưa trực quan ra một cách hợp lý không có động tác thừa hay các câu hỏi lặp đi lặp lại nhàm chắn, tôi thường sử dụng các câu truyện sáng tạo.
VD: Có một bạn thỏ rất ngoan, hôm nay trên đường đi học bạn thỏ gặp cô, và bạn thỏ đã nói thầm vào tai cô đấy! Chúng mình có muốn biết bạn thỏ nói gì không nào? ( Trẻ hào hứng nghe và rất muốn được biết điều mà Thỏ nói với cô giáo) Tôi lại nói tiếp: Bạn thỏ trả lời đúng .Tôi nói tiếp : Bạn thỏ cảm ơn các bạn lớp mình đã giúp cho bạn ấy biết bí mật của ngày 19/ 5 nên đã tặng lớp mình một món quà (món quà đó là một trò chơi ôn luyện được chuẩn bị trước) Khi đưa trực quan là nội dung tích hợp của các môn học khác, vào hoạt động làm quen với biểu tượng toán bằng câu hỏi nhẹ nhàng, hợp lý điều đó đã phát huy được tính tích cực một cách cao nhất ở trẻ, khi tham gia các hoạt động.
VD: Để khắc sâu kiến thức về khối cầu, khối trụ, khối vuông, khối chữ nhật tôi đặt câu hỏi?
- Con nào thích chơi khối cầu và khối trụ? 
- Con nào thích chơi khối vuông và khối chữ nhật?
Trẻ tự trả lời, tôi sẽ phân thành các nhóm.
+ Nhóm thích chơi khối cầu, khối trụ về nhóm nặn khối cầu, khối trụ.
+ Nhóm thích chơi khối vuông, khối chữ nhật về nhóm tìm hình bằng giấymàu tương ứng để dán các mặt khối. Điều này trẻ rất hào hứng thi đua, khi cùng nhau tham gia vào các hoạt động.
Với việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan hợp lý, hấp dẫn trẻ tôi đã tạo ra các tình huống liên tục trong suốt quá trình trẻ tham gia các hoạt động “ Làm quen với biểu tượng toán” giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách chính xác, sâu sắc và bền vững.
6.2.3. Biện pháp thứ ba: Sưu tầm một số đồ chơi mới.
Trò chơi là một trong những trực quan vô cùng quan trọng trong hoạt động làm quen vói biểu tượng toán, trẻ được “Học mà chơi – chơi mà học”. Là một đặc điểm nổi bật của trẻ mẫu giáo thông quá các hình thức chơi, trẻ sẽ nhận nhiệm vụ học một cách tự nhiên, nhẹ nhàng không căng thẳng, không gò ép. Trẻ hào hứng chơi khi trong trò chơi xuất hiện những trực quan hấp dẫn, bất ngờ. 
VD: Trò chơi “ Chiếc túi kỳ lạ”
Tuy nhiên các trò chơi không nên lặp đi lặp lại ở cùng một tiết học, sẽ 
dẫn đến trẻ bị nhằm chán, không hứng thú tham gia hoạt động.Yêu cầu của trò chơi phải được nâng dần nên qua mỗi lần chơi thì mới phát huy tính sáng tạo tính tích cực của trẻ, chính vì vậy tôi đã nghiên cứ