SKKN Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh Lớp 12

SKKN Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh Lớp 12

1. LỜI GIỚI THIỆU.

1.1. Lý do chọn đề tài.

Đồ thị hàm số là một khái niệm thể hiện hình ảnh trực quan của hàm số,

thông qua đồ thị hàm số mà chúng ta nhận ra được một số tính chất: Tính đồng

biến, nghịch biến, điểm cực trị của hàm số, giá trị lớn nhất – nhỏ nhất của hàm

số, nghiệm (số nghiệm) của một phương trình hay bất phương trình liên quan,.

Trong thời gian gần đây, khi hình thức thi THPT Quốc gia chuyển sang

thi trắc nghiệm khách quan thì các bài toán liên quan đến đồ thị rất được chú ý

và thường xuất hiện trong kỳ thi THPT Quốc gia, thi HSG ở các tỉnh trên cả

nước. Các bài toán có yếu tố đồ thị xuất hiện ở nhiều dạng toán khác nhau như:

Sự biến thiên của hàm số, điểm cực trị của hàm số, giá trị lớn nhất – nhỏ nhất

của hàm số, nghiệm của phương trình – bất phương trình, tích phân – diện tích

hình phẳng,. Phạm vi của đề tài này chỉ đề cập đến hai dạng toán đó là bài toán

về sự biến thiên và bài toán về cực trị của hàm số

pdf 42 trang Người đăng phuongnguyen22 Ngày đăng 02/03/2022 Lượt xem 726Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh Lớp 12", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 13 
Đồ thị hàm số  y f x Đồ thị hàm số  y f x 
Từ đồ thị suy ra: 
 Hàm số  y f x đồng biến trên các khoảng  3; 1  và  0;1 và  3; . 
 Hàm số  y f x nghịch biến trên các khoảng  ; 3  và  1;0 và  1;3 . 
Ví dụ 4. (TH) 
Cho hàm số  y f x xác định trên  và có đồ thị 
như hình vẽ bên. Chọn mệnh đề đúng trong các mệnh 
đề sau: 
A. Hàm số  y f x nghịch biến trên khoảng 1;1 . 
B. Hàm số  y f x đồng biến trên khoảng  1; + . 
C. Hàm số  y f x nghịch biến trên khoảng  1;0 . 
D. Hàm số  y f x đồng biến biến trên khoảng  1;1 . 
Hướng dẫn giải 
Đồ thị hàm  y f x cắt trục Ox tại ba điểm phân biệt có hoành độ 
( 1); (0 1); ( 1).x a a x b b x c c        
 Cách vẽ đồ thị hàm số    :C y f x 
Ta có  
   
   
0
0
f x khi f x
y f x
f x khi f x
  
 
. 
Từ đó suy ra cách vẽ đồ thị hàm số  C từ đồ thị hàm số  y f x gồm 2 phần 
sau: 
 Phần 1: Giữ nguyên đồ thị  y f x phần nằm phía trên trục Ox, kể cả Ox. 
 Phần 2: Lấy đối xứng với phần 1 qua trục Ox. 
Đồ thị hàm số  y f x Đồ thị hàm số  y f x 
Từ đồ thị suy ra: 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 14 
 Hàm số  y f x nghịch biến trên các khoảng   .1;( ; ), , (1; )ba c 
 Hàm số  y f x đồng biến trên các khoảng   .;1( ; 1), , ( ; )a cb  
Đối chiếu với các điều kiện của , ,a b c ta nhận thấy ( 1;0) ( 1; )b   nên hàm số nghịch 
biến trên khoảng  1;0 . 
Ví dụ 5.(VDT) 
Cho hàm số  y f x liên tục trên  và có đồ thị như 
hình vẽ bên. Xét tính đơn điệu của hàm số 
   1g x f x  ? 
Hướng dẫn giải 
Đồ thị hàm số  y f x Đồ thị hàm số    1g x f x  
- Từ đồ thị hàm số  y f x vẽ đồ thị hàm số  y f x (đường nét đứt trên hình 
vẽ) 
- Từ đồ thị hàm số  y f x vẽ đồ thị hàm số  1y f x  bằng cách tịnh tiến đồ 
thị hàm số  y f x sang trái 1 đơn vị (đường nét liền trên hình vẽ). Dựa vào đồ 
thị ta thấy: 
 Hàm số    1g x f x  đồng biến trên các khoảng ( 4; 2),  ( 1;0), (2; ). 
 Hàm số    1g x f x  nghịch biến trên các khoảng ( ; 4),  ( 2; 1),  (0;2). 
Ví dụ 6. (VDC) 
Cho hàm số 4 2( ) , ( 0)y f x ax bx c a     có đồ thị 
(C) như hình vẽ. Hàm số 
   
3 2
2 2( ) 1 3 1g x f x f x            
 đồng biến trên 
khoảng nào? 
 A.  0; . B. ( 1;0) 
 C. ( ;0) D. ( 1;1) 
Hướng dẫn giải 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 15 
Do hàm  y f x có đạo hàm trên  nên hàm  y g x cũng có đạo hàm trên  . 
 ' 0 1;0;f x x     ' 0 ( 1;0) (1; );f x x       ' 0 ( ; 1) (0;1).f x x      
Ta có        
2
2 2 2 2( ) 3 1 . 1 6 1 . 1g x f x f x f x f x
                      
. 
2 2 2
2 2 2
2
3 ( 1). ( 1) . ( 1) 2
3 ( 1). . '( 1). ( 1) 2 .
1
       
   
     
 
f x f x f x
xf x f x f x
x
Từ đồ thị  C có   2f x  , x  . Suy ra  2 1 2 0,f x x     . Mặt khác 
2 1 1,x x    nên dựa vào  C suy ra  2 1 0f x   . Do đó '( ) 0 0g x x   . 
Ta có bảng xét dấu của '( )y g x ( Thông qua xét dấu của '( 1)g  ) 
Do đó hàm số ( )y g x đồng biến trên [0; ) . Vậy hàm số đồng biến trên 
khoảng (0; ) . 
Ví dụ 7. (VDC) 
Cho hàm số   3 2y f x ax bx cx d     với 
, , , ; 0a b c d a  là các số thực, có đồ thị như hình vẽ 
bên. Có tất cả bao nhiêu số nguyên m thuộc 
khoảng ( 2019;2019) để hàm số 
 3 2( ) 3g x f x x m   nghịch trên khoảng  2; ? 
 A. 2012 B. 2013 
 C. 4028 D. 4026 
Hướng dẫn giải 
Ta có 2 3 2( ) (3 6 ) ( 3 )g x x x f x x m     . 
Với mọi (2; )x  ta có 23 6 0x x  nên để hàm số  3 2( ) 3g x f x x m   nghịch 
biến trên khoảng  2; 3 2'( ) 0, (2; ) ( 3 ) 0, (2; )g x x f x x m x            . 
Từ đồ thị ta nhận thấy: 1( ) 0
3
x
f x
x

    
; 1'( ) 0
3
x
f x
x

   
Do đó: 
3 2 3 2( 3 ) 0, (2; ) ( ) 3 ( ;1] [3; ), (2; ).f x x m x h x x x m x                  (*) 
Xét hàm số 3 2( ) 3h x x x m   trên khoảng (2; )x  . 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 16 
Ta có: 2'( ) 3 6 3 ( 2) 0, 2h x x x x x x        Hàm ( )h x đồng biến trên khoảng 
(2; )x  . 
Lại có (2) 4;h m  lim ( ) .
x
h x

  
Suy ra tập giá trị của hàm ( )h x trên khoảng (2; )x  là ( 4; )T m   
Do đó (*) ( 4; ) ( ;1] [3; )m       4 3 7m m     . 
Do m nguyên thuộc khoảng ( 2019;2019) nên các giá trị nguyên của m là 
7;8;9;...; 2018. 
Vậy có 2012 số nguyên m thỏa mãn yêu cầu bài toán. Chọn phương án A 
3.1.2. Tìm khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số  ( ) ( )y f u x v x  khi 
biết đồ thị của hàm số  'y f x . 
 Chú ý: Khi cho đồ thị của hàm  'y f x thì chúng ta cần nhận ra được các 
khoảng đồng biến (  ' 0f x  ) tương ứng với phần đồ thị  'y f x nằm phía bên 
trên trục Ox, còn các khoảng nghịch biến (  ' 0f x  ) tương ứng với phần đồ thị 
 'y f x nằm phía dưới trục Ox. 
 Ví dụ 1. (NB) 
Cho hàm số  f x có đạo hàm liên tục trên  và có 
đồ thị của hàm  y f x như hình vẽ. Mệnh đề nào 
dưới đây sai? 
 A. Hàm số  f x nghịch biến trên  1;0 . 
 B. Hàm số  f x đồng biến trên  1; . 
 C. Hàm số  f x nghịch biến trên  ;2 . 
 D. Hàm số  f x đồng biến trên  2; . 
Hướng dẫn giải 
Từ đồ thị ta thấy    0, ; 2f x x     ;    0, 2;f x x     ;   0 1;2.f x x     
Từ đó suy ra các mệnh đề A, C, D đúng và B sai. 
Ví dụ 2. (TH) (Dựa theo Mã 102- Đề thi THPT Quốc gia năm 2018-2019) 
Cho hàm số  y f x có đạo hàm liên tục trên  và đồ 
thị hàm  'y f x như hình bên. Hàm số  5 2 y f x 
nghịch biến trên khoảng nào dưới đây? 
A.  2;3 . B.  0;2 . C.  3;5 . D.  5; . 
Hướng dẫn giải 
 Ta có    5 2 2 5 2      y f x y f x . 
 Hàm số nghịch biến    0 2 5 2 0 5 2 0          y f x f x . 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 17 
 Dựa vào đồ thị hàm  'y f x ta có  
5 2 1 2
5 2 0
3 5 2 1 3 4
   
            
x x
f x
x x
. 
 Vậy hàm số  5 2y f x  nghịch biến trên các khoảng    3;4 , ; 2 . Chọn 
phương án B. 
Ví dụ 3. (VDT) ( Đề thi HSG lớp 12 Tân Yên – Bắc Giang năm 2019) 
Cho hàm số  y f x liên tục và có đạo hàm trên  . 
Hàm số  'y f x có đồ thị như hình vẽ bên. Hàm số 
 21y f x  nghịch biến trên khoảng nào sau đây ? 
 A. (1;2). B. 1 ;
2
   
 
 C. ( 2; 1)  D. ( 1;1) 
Hướng dẫn giải. 
Ta có  2 21 ' 2 '(1 );y f x y xf x      Khi đó 2' 0 '(1 ) 0y xf x    
 Khi đó 2' 0 '(1 ) 0y xf x     22
2
0
0
01 1
'(1 ) 0
1 2
x
x
xx
f x
x

 
     
     
. 
Ta có bảng biến thiên của hàm  21y f x  
Từ BBT suy ra hàm  21y f x  nghịch biến trên [0; ) . Chọn phương án A. 
Ví dụ 4. (VDT) 
Cho hàm số  y f x với đạo hàm  f x có đồ thị như 
hình vẽ bên. Đặt     3 23 3 3 2019g x f x x x x     . 
Chọn mệnh đề đúng trong các mệnh đề sau? 
 A. Hàm số  y g x đồng biến trên khoảng  1;2 . 
 B. Hàm số  y g x đồng biến trên khoảng  1;0 . 
 C. Hàm số  y g x đồng biến trên khoảng  0;1 . 
 D. Hàm số  y g x nghịch biến trên khoảng  2; . 
Hướng dẫn giải 
Ta có:     23 3 6 3g x f x x x     ; 
     2 20 3 3 6 3 0 2 1g x f x x x f x x x            
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 18 
- Xét sự tương giao của hai đồ thị hàm số  y f x và 
2 2 1y x x   . 
Nhận thấy đồ thị hàm số  y f x và đồ thị hàm số 
2 2 1y x x   cắt nhau tại đúng ba điểm phân biệt 
, ,B C D có hoành độ lần lượt là 0; 1; 2x x x   . Khi 
đó   2
0
'( ) 0 2 1 1
2
x
g x f x x x x
x

      
 
. 
 Ta có bảng biến thiên: 
Từ bảng biến thiên suy ra: Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng  0;1 
Chọn phương án C. 
Ví dụ 5. (VDC) 
Cho hàm số  y f x liên tục trên  có  0 0f  và đồ 
thị hàm số  'y f x như hình vẽ bên. Hàm số 
  33y f x x  đồng biến trên khoảng nào sau đây? 
 A.  1;0 . B.  0;1 . C.  1; . D.  1;3 . 
Hướng dẫn giải 
Xét hàm số        3 23 ' 3 ' .g x f x x g x f x x       Ta có: 
    2' 0 ' (1).g x f x x   
Nhận thấy đồ thị hàm số 2y x đi qua 3 điểm 
(0;0), (1;1), (2;4)O A B và hai đồ thị hàm số  'y f x , 
2y x cắt nhau tại đúng 3 điểm (0;0), (1;1), (2;4)O A B . 
Khi đó     2
0
' 0 ' 1 .
2
x
g x f x x x
x

    
 
Từ đồ thị hàm số  'y f x và 2y x trên cùng một hệ trục tọa độ như hình vẽ ta 
thấy: 
Với  ;0x  hoặc  2;x  thì      2 2' ' 0 ' 0.f x x f x x g x      
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 19 
Với        2 20; 2 ' ' 0 ' 0.x f x x f x x g x        
Có    0 0 0 0f g   và   3lim ( ) lim (3 ) .
x x
g x f x x
 
    Suy ra đồ thị hàm 
 y g x cắt trục Ox tại hai điểm phân biệt có hoành độ 0; ( 2).x x a a   
 Từ đó ta có bảng biến thiên 
Minh họa bằng đồ thị: 
Đồ thị hàm số  y g x Đồ thị hàm số  | |y g x 
Từ đồ thị hàm số  y g x vẽ đồ thị hàm số  y g x . Suy ra hàm số 
  33y f x x  đồng biến trên khoảng  0;2 và  ;a  với   0, 2.g a a  Chọn 
phương án B. 
1.3. Bài tập tự luyện 
Bài tập 1. (NB) 
Cho hàm số  y f x có đồ thị như hình bên. Hàm số 
 f x đồng biến trên khoảng nào trong các khoảng sau 
đây? 
A.  0; . B.  0;2 . C.  2;0 . D.  ; 2  . 
Bài tập 2. (NB) (Khảo sát 12 lần 1-THPT Yên Lạc - năm học 2019-2020) 
Cho hàm số 4 2y ax bx c   có đồ thị như hình vẽ. Hàm 
số đã cho nghịch biến trên khoảng nào trong các khoảng 
sau đây? 
 A.  ; 1  B.  1;1 C.  0;1 D.  1; 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 20 
Bài tập 3. (NB) (Khảo sát 12 lần 1-THPT Lê Xoay-năm học 2019-2020) 
Cho hàm số  y f x có đồ thị hàm số  y f x như hình 
bên dưới. Khẳng định nào sau đây sai? 
A. Hàm số  f x đồng biến trên  1; . 
B. Hàm số  f x đồng biến trên  2;1 . 
C. Hàm số  f x nghịch biến trên  1;1 . 
D. Hàm số  f x nghịch biến trên  ; 2 .  
Bài tập 4. (NB) (KSCL trường Lý Thánh Tông – Hà nội lần 2 năm 2019-2020) 
Cho hàm số  y f x có đồ thị như hình bên. Hàm số 
 y f x đồng biến trên khoảng nào? 
A.  ; 1  B.  1;1 
C.  2; D.  0;1 
Bài tập 5. (NB) (KSCL trường Lê Quý Đôn – Quảng Ninh năm 2019-2020) 
Cho hàm số  y f x
có đồ thị như hình vẽ 
Hàm số đồng biến trên khoảng: 
 A.  2;0 B.   2; 1 . 
 C.  1;0 . D.  0;2 . 
Bài tập 6. (NB) (KSCL lần 1- THPT Quốc Thái – An Giang năm 2019-2020) 
Cho hàm số ( )y f x liên tục trên . và có đồ thị 
'( )y f x như hình vẽ. Hàm số ( )y f x nghịch biến 
trong khoảng nào dưới đây? 
A.  ; 1 .  B.  0;2 . 
C.  1;0 . D.  2; . 
Bài tập 7. (NB) (KSCL lần 1- THPT Ngô Quyền – Hải Phòng năm 2019-2020) 
 Cho hàm số  y f x liên tục trên tập số thực  và 
có đồ thị như hình vẽ bên và  2 ( 2) 0  f f . Hàm 
số  3 y f x nghịch biến trên khoảng nào trong 
các khoảng sau ? 
A. ( ;1) B. (1;2) C. (5; ) D. ( 2;3) 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 21 
Bài tập 8.(TH) ( Sở Nghệ An-Thi liên trường lần 1 năm học 2019-2020) 
Cho hàm số ( )y f x có đồ thị ( )y f x như hình vẽ 
bên. Hỏi hàm số    2 5g x f x  nghịch biến trên 
khoảng nào trong các khoảng sau đây? 
A.  4; 1  B. 
52;
2
 
 
  
C.  1;1 D.  1;2 
Bài tập 9. (TH) 
Cho hàm số ( )y f x có đạo hàm ( )f x trên  và đồ thị 
của hàm số ( )y f x như hình vẽ. Hàm số 
  2( 2 1)g x f x x   đồng biến trên khoảng nào dưới 
đây? 
 A.  ;1 . B.  1; . C.  0;2 . D.  1;0 . 
Bài tập 10. (TH) 
Cho hàm số  y f x có đồ thị hàm số  'y f x như hình 
bên. Hàm số  3 2y f x  nghịch biến trên khoảng nào dưới 
đây? 
A.  4; . B.  2;1 . C.  2;4 . D.  1; 2 . 
Bài tập 11. (TH) 
Cho hàm số  y f x liên tục trên  có đồ thị như hình 
vẽ. Hàm số  y f x đồng biến trên khoảng nào trong 
các khoảng sau đây ? 
A.  ; 3  . B.  ; 2  . 
C.  ; 2  và  0; D.  3; 2  và  0; . 
Bài tập 12.(TH) 
 Cho hàm số  y f x có đạo hàm liên tục trên 
 , biết ràng hàm số  'y f x có đồ thị như 
hình vẽ bên. Hàm số  2( ) 3 g x f x đồng biến 
trên khoảng nào trong các khoảng sau đây ? 
A. ( 2;0) B. (2;3) C. ( 1;0) D. (0;1) 
Bài tập 13. (TH) (KSCL lần 1- Chuyên Hạ Long – Quảng ninh năm 2019-2020) 
 Cho hàm số ( )y f x có đạo hàm trên  và đồ 
thị hàm số '( )y f x hình vẽ bên. Hàm số 
(3 2 )y f x  đồng biến trên khoảng nào trong các 
khoảng dưới đây ? 
 A. ( ; 1).  B. (1;2). C. (2; ). D. ( 1;1). 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 22 
Bài tập 14. (TH) 
Cho hàm số  y f x liên tục và có đạo hàm trên  , có đồ 
thị như hình vẽ bên. Có tất cả các giá trị nguyên của tham số 
m để hàm số  2y f x m  nghịch biến trên khoảng (4;5). 
Bài tập 15. (VDT) 
Cho hàm số   3 23 2f x ax bx cx d    ( 0a  ) có đồ thị như 
hình vẽ bên. Hàm số 
       4 3 23 2 2019
4
ag x x a b x b c x d c x d         nghịch 
biến trên khoảng nào sau đây? 
A.  ;0 . B. 3 ;0 .
4
  
 
 C.  1;2 . D.  2; . 
Bài tập 16. (VDT) 
Cho hai hàm số   3 2 1
2
f x ax bx cx    và 
  2 1g x dx ex    , , , , ; . 0a b c d e R a d  . Biết rằng đồ thị 
của hai hàm số  y f x và  y g x cắt nhau tại ba 
điểm có hoành độ lần lượt là 3; 1;1  như hình vẽ dưới 
đây. Hàm số       31 7 3
6 2 2
h x f x g x x x     nghịch 
biến trên khoảng nào dưới đây? 
A.  3; 2 B.  3;3 C.  3; 1  D.  1;2 
Bài tập 17. (VDT) (HSG 12 huyện Lương Tài – Bắc Ninh năm 2018-2019). 
Cho hàm số  y f x liên tục và có đạo hàm trên  . 
Hàm  'y f x có đồ thị như hình vẽ bên. Hàm số 
  22 2y f x x    nghịch biến trên khoảng: 
A. ( 3; 2).  B.  2; 1  C. ( 1;0) D. (0;2) 
Bài tập 18. (VDT) ( Khảo sát chuyên Vĩnh Phúc lần 1 năm học 2018-2019) 
Cho hàm số ( )f x có đạo hàm liên tục trên  , biết hàm 
số '( 2) 2y f x   có đồ thị như hình vẽ bên. Hỏi hàm 
số ( )f x nghịch biến trên khoảng nào trong các khoảng 
dưới đây? 
A. ( ; 2). B. ( 1;1). C. 3 5; .
2 2
 
 
 
 D. (2; ). 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 23 
Bài tập 19. (VDT) 
Cho hàm số  y f x có đạo hàm trên  thoả 
   2 2 0f f   và đồ thị của hàm số  'y f x có dạng 
như hình bên. Hàm số   2y f x nghịch biến trên 
khoảng nào trong các khoảng sau ? 
 A. 31; .
2
  
 
 B.  1;1 . C.  2; 1 .  D.  1;2 . 
Bài tập 20. (VDT) 
Cho hàm số  .y f x Đồ thị hàm số  y f x như hình 
bên dưới và    2 2 0.f f   Hàm số     23g x f x    
nghịch biến trên khoảng nào trong các khoảng sau? 
 A.  2; 1 .  B.  1;2 . C.  2;5 . D.  5; . 
Bài tập 21.(VDT) 
 Cho hàm số  y f x có đạo hàm liên tục trên  , biết 
ràng hàm số  'y f x có đồ thị như hình vẽ bên. Hàm 
số   3( )   g x f x x x đồng biến trên khoảng nào trong 
các khoảng sau đây ? 
A. (0;2) B. ( 2;0) C. ( 1;1) D. ( 4; 2)  
Bài tập 22.(VDT) (KSCL -THPT Lê Quý Đôn – Quảng Ninh năm 2019-2020) 
Cho hàm số  f x xác định trên tập số thực  và 
có đồ thị  f x như hình sau. 
 Đặt    g x f x x  , hàm số  g x nghịch biến trên 
khoảng 
 A.  2; . B.  ; 1  . 
 C.  1; . D.  1;2 . 
Bài tập 23. (VDT) (KSCL - THPT Ngô Sĩ Liên – Bắc Giang năm 2019-2020 ) 
 Cho hàm số  y f x liên tục trên 
tập số thực  và có đồ thị hàm 
 'y f x như hình vẽ bên. Hàm số 
 
3 2
( 1)
3 2
   
x xg x f x đồng biến trên 
khoảng nào sau đây ? 
 A. ( ; 1)  B. (0;1) 
 C. (2; ) D. ( 1;0) 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 24 
Bài tập 24. (VDC) 
Cho hàm số  y f x liên tục và có đạo hàm trên  , có đồ 
thị như hình vẽ bên. Có tất cả bao nhiêu giá trị nguyên của 
tham số m thuộc đoạn  2019; 2019 để hàm số 
 cos 2y f x x m   đồng biến trên nửa khoảng  0; . 
 A. 2019. B. 2020. C. 4038. D. 4040. 
Bài tập 25. (VDC) 
Cho hàm số ( )f x liên tục trên  có ( 1) 0f   và đồ thị 
hàm số ( )y f x như hình vẽ bên. Hàm số 
22 ( 1)y f x x   đồng biến trên khoảng 
A.  3; . B.  1;2 . C.  0; . D.  0;3 
3.2. Bài toán về cực trị của hàm số 
3.2.1. Tìm điểm cực trị của hàm số  ( ) ( )y f u x g x  khi biết đồ thị của hàm 
số  y f x 
Chú ý: Nhìn vào đồ thị hàm  y f x nhận ra các điểm cực trị của hàm số đó: 
Là các điểm nối tiếp giữa khoảng đồng biến và nghịch biến hoặc giữa khoảng 
nghịch biến và đồng biến của hàm số. 
 Ví dụ 1. (NB) 
Cho hàm số  y f x có đồ thị như hình vẽ bên. Giá trị 
cực đại của hàm số     1g x f x  là 
 A. 2. B. 5
2
 C. 4. D. 9
2
. 
Hướng dẫn giải 
Tịnh tiến đồ thị hàm  y f x lên phía trên theo phương Oy một đoạn 1 đơn vị ta 
thu được đồ thị hàm  y g x , từ đó ta có: 
-Hàm số   1y f x  đạt cực đại tại 2x  và giá trị cực đại là   7 92 1 1
2 2
f     . 
-Hàm số   1y f x  đạt cực tiểu tại 4x  và giá trị cực tiểu là 
  7 54 1 1
2 2
f       . Chọn phương án D 
Ví dụ 2. (TH) Tìm số điểm cực trị của đồ thị hàm số 3 23 3y x x   và hàm 
3 2| | 3 3y x x   
Hướng dẫn giải 
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 25 
Bước 1. Vẽ đồ thị hàm số 3 23 3y x x   . 
Nhận thấy có một điểm cực trị thuộc trục Ox. 
Bước 2. Vẽ đồ thị các hàm số 3 23 3y x x   và 3 2| | 3 3y x x   
Đồ thị hàm 
3 23 3y x x   
Đồ thị hàm 
3 23 3y x x   
Đồ thị hàm 
3 2| | 3 3y x x   
Bước 3. Kết luận: Hàm số 3 23 3y x x   có 5 điểm cực trị. 
 Hàm số 3 2| | 3 3y x x   có 3 điểm cực trị. 
Ví dụ 3. (VDT) 
 Đồ thị hàm số 3 23 3y x x x    có bao nhiêu điểm cực trị. 
A. 9 . B. 5 . C. 7 . D. 3 . 
Hướng dẫn giải 
Đồ thị hàm số  y f x được suy ra bằng cách: 
Bước 1. Vẽ đồ thị hàm 3 23 3 ( )y x x x f x     . 
Bước 2. Vẽ đồ thị hàm (| |)y f x từ đồ thị hàm ( )y f x . 
Bước 3. Vẽ đồ thị hàm số  y f x từ đồ thị hàm số  y f x . 
ĐT hàm 
3 23 3y x x x    
ĐT hàm 
3 2| | 3 | | 3y x x x    
ĐT hàm 
3 23 3y x x x    
 Rèn luyện kỹ năng giải một số dạng toán về đồ thị hàm số cho học sinh lớp 12 
 Năm học 2019 - 2020 Trang 26 
Như vậy từ đồ thị hàm 3 23 3y x x x    ta vẽ được đồ thị hàm 3 23 3y x x x    
Từ đồ thị ta suy ra đồ thị hàm số 3 23 3y x x x    có 7 điểm cực trị. 
Ví dụ 4. (VDC) 
Cho hàm số   3 2f x x ax bx c    thỏa mãn 2019c  , 2018 0a b c    . 
Tìm số điểm cực trị của hàm số   2019y f x  . 
A. 3 . B. 5 . C. 2 . D. 1. 
Hướng dẫn giải 
Xét hàm số     2019g x f x  ta có 
   
 
 
lim ; lim
0 2019 0
1 2018 0
x x
g x g x
g c
g a b c
 
   

  
     
. 
Do đó đồ thị hàm số  y g x cắt trục hoành tại ba điểm phân biệt 
1 2 30 1x x x    nên  y g x có hai điểm cực trị. Đồ thị hàm số  y g x có hình 
dạng như sau 
Đồ thị hàm số  y g x Đồ thị hàm số  | |y g x 
Từ đồ thị  y g x , ta vẽ được đồ thị hàm số  y g x . 
Từ đó ta nhận thấy đồ thị  y g x có 5 điểm cực trị. 
 Qua các bài toán về số điểm cực trị củ

Tài liệu đính kèm:

  • pdfskkn_ren_luyen_ky_nang_giai_mot_so_dang_toan_ve_do_thi_ham_s.pdf